Viêm gân cơ trên gai vai phải: Triệu chứng, nguyên nhân và cách điều trị hiệu quả

Viêm gân cơ trên gai vai phải là một trong những vấn đề phổ biến nhất gây đau vai, đặc biệt ở những người thường xuyên vận động tay phải, chơi thể thao hoặc làm công việc nặng nhọc. Cơ trên gai là một phần quan trọng của nhóm cơ chóp xoay, đảm nhiệm chức năng nâng và ổn định khớp vai trong nhiều hoạt động hàng ngày. Khi gân cơ này bị viêm, người bệnh sẽ cảm nhận rõ rệt các triệu chứng đau, hạn chế vận động, ảnh hưởng trực tiếp đến sinh hoạt và chất lượng cuộc sống.

Trong bài viết này, Phòng khám Xương Khớp Cao Khang sẽ giúp bạn hiểu rõ về viêm gân cơ trên gai vai phải, từ nguyên nhân, triệu chứng đến cách điều trị hiệu quả và phòng ngừa bệnh tái phát.

Viêm gân cơ trên gai vai phải là gì?

Cơ trên gai (supraspinatus muscle) nằm ở phía trên xương bả vai, là một trong bốn cơ của nhóm chóp xoay (rotator cuff) – hệ thống các cơ giúp vai chuyển động linh hoạt và ổn định. Gân cơ trên gai bám từ xương bả vai sang đầu xương cánh tay, có nhiệm vụ chính là nâng tay sang ngang và giữ vững khớp vai.

Viêm gân cơ trên gai vai phải là tình trạng gân của cơ này ở vai phải bị viêm, sưng hoặc thoái hóa. Khi gân bị viêm, nó sẽ trở nên dày, yếu và dễ tổn thương hơn, gây đau nhức, khó vận động, đặc biệt là khi nâng tay hoặc mang vật nặng. Nếu không được điều trị kịp thời, tình trạng này có thể dẫn tới rách gân, cứng khớp hoặc mất chức năng vận động của vai.

Phân biệt với các bệnh lý vai khác: Viêm gân cơ trên gai thường gây đau khi nâng tay, khác với viêm bao hoạt dịch (thường đau lan rộng hơn) hay rách hoàn toàn chóp xoay (mất hoàn toàn sức nâng tay).

Nguyên nhân gây viêm gân cơ trên gai vai phải

• Hoạt động quá mức của tay phải: Thực hiện các động tác lặp đi lặp lại như nâng, mang vác, hoặc thao tác trên cao bằng tay phải trong thời gian dài sẽ khiến gân cơ trên gai bị quá tải, dẫn đến viêm.
• Chơi thể thao hoặc tập luyện sai kỹ thuật: Các môn như cầu lông, tennis, bơi lội hoặc tập gym nếu không khởi động kỹ, tập sai tư thế, hoặc lạm dụng động tác vung tay quá đầu sẽ làm tăng nguy cơ tổn thương gân trên gai.
• Tư thế làm việc không phù hợp: Ngồi làm việc, sử dụng máy tính, lái xe hoặc cầm nắm vật dụng ở tư thế vai không tự nhiên, vươn tay hoặc giữ một tư thế cố định lâu ngày khiến vai phải chịu áp lực liên tục, dễ gây viêm gân.
• Chèn ép dưới mỏm cùng vai (Impingement): Khi khoang dưới mỏm cùng vai bị thu hẹp (do dị dạng xương, gai xương, thoái hóa…), gân trên gai bị cọ xát và chèn ép mỗi lần nâng tay, lâu ngày sẽ bị viêm hoặc rách.
• Thoái hóa gân theo tuổi tác: Sau tuổi 35–40, cấu trúc gân bắt đầu suy yếu, giảm đàn hồi, dễ bị tổn thương, viêm hoặc rách ngay cả khi vận động nhẹ.
• Chấn thương trực tiếp: Té ngã chống tay, va đập mạnh vào vai, hoặc các tai nạn thể thao có thể gây tổn thương cấp tính cho gân trên gai, dẫn đến viêm hoặc rách gân.

Triệu chứng viêm gân cơ trên gai vai phải

• Đau khi nâng tay sang ngang hoặc đưa tay lên cao, cơn đau xuất hiện rõ trong khoảng từ 60–120 độ, nhất là khi thực hiện động tác chải đầu, mặc áo, với lấy đồ hoặc giơ tay lâu.
• Đau về đêm, đặc biệt khi nằm nghiêng về bên vai phải, cảm giác đau âm ỉ hoặc đau buốt khiến người bệnh khó ngủ, phải thay đổi tư thế liên tục.
• Hạn chế biên độ vận động vai, khó giơ tay qua đầu, đưa tay ra sau lưng hoặc thực hiện các động tác sinh hoạt hàng ngày, cảm giác vai cứng và kém linh hoạt.
• Đau lan xuống vùng cánh tay, cơn đau không chỉ khu trú ở vai mà còn kéo dài xuống phía ngoài cánh tay, có khi lan đến khuỷu tay.
• Yếu sức ở vai phải, cảm thấy vai mất lực, khó cầm nắm vật nặng, giữ tay ở vị trí cao gặp khó khăn, có lúc cảm giác vai như bị “rụng rời”.
• Cảm giác lục cục, lạo xạo khi xoay vai, mỗi lần vận động mạnh hoặc xoay vai nghe thấy tiếng động lạ hoặc có cảm giác cọ xát ở trong khớp.

Viêm gân cơ trên gai vai phải có nguy hiểm không?

Mặc dù viêm gân cơ trên gai vai phải ban đầu chỉ gây đau nhẹ và hạn chế vận động, nhưng nếu không điều trị kịp thời, bệnh có thể tiến triển thành các biến chứng nguy hiểm:

• Rách bán phần hoặc rách hoàn toàn gân trên gai: Lúc này, chức năng nâng tay sẽ giảm nghiêm trọng, thậm chí không thể tự giơ tay lên được.
• Cứng khớp vai (đông cứng khớp): Viêm kéo dài làm khớp vai bị hạn chế vận động vĩnh viễn, rất khó phục hồi.
• Ảnh hưởng đến sinh hoạt, công việc: Người bệnh gặp khó khăn khi lái xe, làm việc, chơi thể thao, thậm chí không thể tự chăm sóc bản thân.

Cách điều trị viêm gân cơ trên gai vai phải

Điều trị không phẫu thuật

Đa số các trường hợp viêm gân cơ trên gai vai phải có thể điều trị thành công bằng phương pháp bảo tồn, bao gồm:

• Nghỉ ngơi – thay đổi thói quen: Hạn chế các hoạt động gây đau, tạm ngưng tập luyện nặng, không mang vác vật nặng bằng tay phải.
• Chườm lạnh – chườm ấm đúng cách: Chườm lạnh trong 48–72 giờ đầu để giảm sưng, sau đó chuyển sang chườm ấm để giúp tăng tuần hoàn, giảm đau.
• Thuốc giảm đau, kháng viêm (theo chỉ định): Bác sĩ có thể kê các loại thuốc giảm đau nhóm paracetamol, NSAIDs, hoặc gel bôi ngoài da để giảm triệu chứng.
• Vật lý trị liệu – phục hồi chức năng: Thực hiện dưới sự hướng dẫn của chuyên viên, bao gồm các bài tập kéo giãn nhẹ nhàng, tăng cường nhóm cơ chóp xoay, phục hồi biên độ vận động và cải thiện sức mạnh cho vai.
• Áp dụng sóng xung kích (shockwave) hoặc siêu âm trị liệu trong một số trường hợp giúp giảm đau nhanh và hỗ trợ quá trình lành gân.
• Tiêm corticoid tại chỗ hoặc tiêm huyết tương giàu tiểu cầu (PRP): theo chỉ định của bác sĩ, hỗ trợ giảm viêm, giảm đau và thúc đẩy tái tạo mô gân trong những trường hợp viêm dai dẳng, không đáp ứng tốt với điều trị thông thường.

Điều trị phẫu thuật (chỉ khi nặng)

• Nội soi giải phóng chèn ép: Khi gân bị chèn ép do cấu trúc xương, bác sĩ có thể nội soi để giải phóng không gian dưới mỏm cùng vai.
• Khâu phục hồi gân: Khi gân bị rách lớn hoặc đứt hoàn toàn, cần can thiệp phẫu thuật khâu lại gân để phục hồi chức năng vai.

Bài tập hỗ trợ phục hồi gân cơ trên gai

Khi giai đoạn cấp đã qua và vai đã giảm đau, người bệnh nên thực hiện các bài tập phục hồi dưới sự hướng dẫn của chuyên viên:

• Bài tập lắc tay (Pendulum): Đứng cúi nhẹ người, thả lỏng tay phải và lắc nhẹ theo hình tròn nhỏ, giúp tăng lưu thông máu, giảm cứng khớp.
• Tập dây đàn hồi: Kẹp một đầu dây vào cửa, giữ đầu còn lại bằng tay phải, thực hiện động tác kéo dây vào trong và ra ngoài ở tầm vai.
• Tập nâng tay theo mặt phẳng scapula: Giơ tay phải lên theo góc 30° về phía trước (không quá ngang vai) – mỗi lần 10–15 cái, lặp lại 2–3 lần/ngày.
• Internal/External rotation: Tập xoay trong – xoay ngoài vai với tạ nhẹ (1–2kg) hoặc dây kháng lực.

Lưu ý: Nên tập nhẹ nhàng, tăng dần cường độ, không tập khi vai còn đau nhiều.

Phòng ngừa viêm gân cơ trên gai vai phải tái phát

• Duy trì tư thế làm việc đúng: Đảm bảo vai luôn thả lỏng, không vươn tay quá cao hoặc giữ một tư thế lâu dài.
• Khởi động kỹ trước khi chơi thể thao: Tăng độ dẻo dai cho nhóm cơ vai, tránh chấn thương.
• Hạn chế mang vác vật nặng, lặp đi lặp lại bằng tay phải: Khi có thể, hãy đổi bên hoặc dùng hai tay để phân bổ lực đều.
• Tăng cường sức mạnh nhóm cơ chóp xoay: Duy trì tập luyện các bài tập bổ trợ ít nhất 2–3 lần/tuần.

Kết luận

Viêm gân cơ trên gai vai phải là bệnh lý rất thường gặp ở người trưởng thành, đặc biệt là những ai vận động nhiều, chơi thể thao hoặc làm việc văn phòng. Nhận biết sớm các triệu chứng và chủ động điều trị, kết hợp vật lý trị liệu đúng cách sẽ giúp phục hồi vận động vai, phòng tránh các biến chứng nguy hiểm như rách gân, cứng khớp.

Nếu bạn đang gặp các triệu chứng đau vai kéo dài, hạn chế vận động, hãy liên hệ ngay với Phòng khám Xương Khớp Cao Khang để được tư vấn, thăm khám và điều trị kịp thời bởi các chuyên gia giàu kinh nghiệm. Đừng để những cơn đau vai cản trở cuộc sống năng động của bạn!