Đau cơ vai là gì?
Đau cơ vai là tình trạng đau nhức xuất hiện tại vùng vai, thường xảy ra khi vận động cánh tay hoặc xoay vai. Cơn đau có thể xuất hiện ở phía trước, phía sau hoặc phía trên vai, đôi khi lan rộng xuống cánh tay và cổ. Tình trạng này có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào, đặc biệt là người lao động tay chân, dân văn phòng, người cao tuổi hoặc những người chơi thể thao.
Khớp vai là một khớp cầu phức tạp, bao gồm ba xương chính: xương đòn, xương bả vai và đầu trên của xương cánh tay. Các xương này liên kết với nhau bằng hệ thống dây chằng, gân, cơ và bao khớp, tạo nên khả năng chuyển động linh hoạt. Khi một phần cấu trúc này bị tổn thương, sẽ dẫn đến tình trạng đau cơ vai, ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày.
Nguyên nhân gây đau cơ vai
1. Nguyên nhân do tổn thương cơ học
- Viêm gân chóp xoay: Nhóm cơ chóp xoay chịu trách nhiệm chính cho chuyển động của khớp vai. Khi nhóm cơ này bị viêm, người bệnh sẽ cảm thấy đau khi giơ tay hoặc quay vai.
- Rách cơ vai: Rách một phần hoặc toàn bộ sợi cơ quanh khớp vai do va chạm mạnh hoặc sử dụng cơ quá mức.
- Trật khớp vai: Khi đầu xương cánh tay trượt ra khỏi vị trí trong ổ chảo xương bả vai, sẽ gây đau dữ dội, sưng và biến dạng vùng vai.
- Viêm bao khớp: Bao khớp dày lên và giảm tiết dịch khớp, làm khớp vai bị viêm và đau.
2. Nguyên nhân do thói quen sinh hoạt
- Tư thế làm việc sai (ngồi khom vai, giơ tay cao liên tục)
- Mang vác nặng, luyện tập thể thao sai cách
- Ngủ sai tư thế, thường xuyên nghiêng về một bên vai
3. Nguyên nhân bệnh lý
- Thoái hóa khớp vai: Hay gặp ở người lớn tuổi, do sụn khớp mòn dần theo thời gian.
- Viêm khớp dạng thấp: Bệnh tự miễn ảnh hưởng đến khớp vai, gây viêm đau mãn tính.
- Thoát vị đĩa đệm cổ, thoái hóa cột sống cổ: Có thể gây chèn ép thần kinh, dẫn đến đau lan đến vai.
- Tràn dịch khớp vai, viêm dây chằng: Làm giảm khả năng vận động, gây đau mỏi liên tục.
4. Các yếu tố nguy cơ khác
- Tuổi tác cao
- Căng thẳng, mệt mỏi kéo dài
- Bệnh lý toàn thân như tiểu đường, lao xương
Triệu chứng của đau cơ vai
Đau cơ vai có thể biểu hiện dưới nhiều hình thức khác nhau, từ những cơn đau âm ỉ kéo dài đến cảm giác nhói buốt khi vận động. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu đặc trưng không chỉ giúp chẩn đoán chính xác nguyên nhân mà còn hỗ trợ điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng. Dưới đây là những triệu chứng phổ biến mà người bệnh thường gặp khi bị đau cơ vai:
- Đau âm ỉ hoặc đau nhói: Có thể xuất hiện khi cử động hoặc thậm chí khi nghỉ ngơi.
- Cứng khớp vai: Khó khăn khi giơ tay, quay vai, đặc biệt vào buổi sáng.
- Tê, yếu cơ, ngứa ran: Có thể kèm theo cảm giác nóng rát ở vùng vai.
- Đau lan: Cơn đau có thể lan xuống cánh tay, cổ hoặc lưng trên.
- Sưng viêm và nóng đỏ: Cho thấy có hiện tượng viêm cấp.
- Tiếng kêu lạo xạo khi cử động: Báo hiệu thoái hóa hoặc tổn thương sụn khớp.
- Vai biến dạng: Gặp trong các trường hợp trật khớp hoặc gãy xương.
Nên làm gì khi bị đau cơ vai?
1. Sử dụng cao dán giảm đau
Các loại cao dán chứa thành phần chống viêm có thể giúp giảm đau tức thời. Ví dụ, Chỉ Thống Cao là một loại cao dán thảo dược được đánh giá cao về hiệu quả và độ an toàn.
2. Thăm khám y tế sớm
Khi cơn đau kéo dài hoặc nghiêm trọng, nên đến bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác bằng X-quang, MRI, siêu âm hoặc nội soi khớp.
3. Chế độ sinh hoạt và ăn uống lành mạnh
Ăn đủ chất, đặc biệt là canxi, vitamin D và omega-3 giúp bảo vệ hệ xương khớp. Nghỉ ngơi hợp lý, tránh làm việc quá sức.
4. Tập luyện nhẹ nhàng
Thực hiện các bài tập kéo giãn nhẹ vùng vai dưới sự hướng dẫn của chuyên gia vật lý trị liệu. Tránh các bài tập gây áp lực lớn như chống đẩy, nâng tạ.
5. Chườm lạnh
Áp dụng trong 24–72 giờ đầu sau khi xuất hiện đau, giúp giảm sưng viêm. Chườm khoảng 15–20 phút mỗi lần, không quá ba lần mỗi ngày.
6. Vật lý trị liệu
Các phương pháp như điện xung, siêu âm, massage trị liệu giúp cải thiện tuần hoàn, thư giãn cơ và giảm đau hiệu quả.
7. Dùng thuốc giảm đau – chống viêm
Có thể sử dụng Paracetamol, Ibuprofen, hoặc thuốc giãn cơ. Trong trường hợp nặng, bác sĩ có thể tiêm corticosteroid tại chỗ để kiểm soát viêm đau.
Những điều không nên làm khi bị đau cơ vai
- Không nên hoàn toàn bất động vai quá lâu.
- Tránh giơ tay quá đầu hoặc nâng vật nặng.
- Không luyện tập thể thao nặng trong giai đoạn đau cấp.
- Hạn chế ngồi sai tư thế, cúi đầu, gù lưng.
- Tránh thức ăn gây viêm: đồ chiên rán, nhiều đường, rượu bia.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu xuất hiện một trong các tình huống sau:
- Đau vai dữ dội, không giảm sau vài ngày nghỉ ngơi
- Vai sưng đỏ, sốt hoặc có dấu hiệu nhiễm trùng
- Không thể cử động vai hoặc nâng tay
- Có tiền sử chấn thương vai
- Đau kèm đau ngực, khó thở, chóng mặt
- Cơn đau ảnh hưởng đến giấc ngủ, sinh hoạt hằng ngày
Đau cơ vai kéo dài có nguy hiểm không?
Nếu không được điều trị đúng cách, đau cơ vai có thể dẫn đến:
- Giới hạn vận động: Cản trở các hoạt động như lái xe, mặc quần áo, sinh hoạt cá nhân.
- Viêm quanh khớp vai mạn tính: Gây tổn thương cơ và gân kéo dài, khó phục hồi.
- Thoái hóa khớp vai sớm: Làm mất khả năng vận động linh hoạt.
- Teo cơ, yếu tay: Ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng vận động.
- Tổn thương thần kinh hoặc biến chứng nội tạng: Nếu đau do bệnh lý như thoát vị đĩa đệm hoặc bệnh tim mạch.
- Ảnh hưởng tâm lý: Gây mất ngủ, căng thẳng, lo âu kéo dài.
Kết luận
Đau cơ vai tuy thường gặp nhưng không nên xem nhẹ, đặc biệt nếu kéo dài và ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Phát hiện sớm nguyên nhân và điều trị đúng cách sẽ giúp bạn nhanh chóng phục hồi. Hãy chủ động điều chỉnh lối sống, duy trì tư thế đúng và đến gặp bác sĩ chuyên khoa khi cần thiết để bảo vệ sức khỏe vai và hệ xương khớp của bạn.
