Trong cuộc sống hằng ngày, đôi tay của chúng ta phải hoạt động liên tục – từ những công việc đơn giản như đánh máy, bê vác đồ đạc, cho đến các hoạt động thể thao đòi hỏi sức mạnh và sự dẻo dai như tennis, cầu lông, tập gym. Chính vì vậy, tình trạng căng cơ tay rất thường gặp ở nhiều lứa tuổi và nghề nghiệp khác nhau.
Một khi bị căng cơ, người bệnh thường cảm thấy đau nhức, khó cử động, thậm chí giảm khả năng cầm nắm. Dù đây không phải là bệnh lý nguy hiểm, nhưng nếu không xử lý đúng cách, cơn đau có thể kéo dài, ảnh hưởng đến chất lượng công việc, sinh hoạt hằng ngày và làm tăng nguy cơ chấn thương tái phát.
Vậy căng cơ tay làm sao hết? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết về nguyên nhân, triệu chứng và những phương pháp xử lý hiệu quả trong bài viết này.
Căng cơ tay là gì?
Căng cơ tay là tình trạng các sợi cơ hoặc gân ở vùng bắp tay, cẳng tay hoặc quanh khớp vai bị kéo giãn quá mức hoặc rách vi thể do hoạt động sai tư thế, vận động đột ngột hoặc quá tải. Khi cơ bị tổn thương, cơ thể sẽ phản ứng bằng cách co cứng lại, gây đau nhức, sưng và hạn chế vận động.
- Căng cơ nhẹ: thường chỉ gây cảm giác đau tức, khó chịu, cơ hơi cứng và hạn chế vận động nhẹ. Nếu được nghỉ ngơi và chăm sóc đúng, người bệnh có thể hồi phục sau vài ngày.
- Căng cơ nặng: có thể xuất hiện bầm tím, sưng nhiều, đau tăng khi vận động, thậm chí không thể duỗi hoặc gập tay. Trường hợp này cần được bác sĩ thăm khám và có phác đồ điều trị phù hợp.
Nguyên nhân gây căng cơ tay
Có nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ bị căng cơ tay, trong đó thường gặp nhất là:
- Vận động mạnh hoặc chơi thể thao quá sức
Các môn thể thao đòi hỏi tay hoạt động liên tục như cầu lông, tennis, bóng rổ, tập tạ… dễ gây ra căng cơ, nhất là khi người chơi chưa có kỹ thuật tốt hoặc tập luyện quá sức. - Làm việc lặp đi lặp lại một động tác
Nhân viên văn phòng gõ bàn phím nhiều giờ, công nhân cơ khí dùng máy khoan, lái xe đường dài, hay người thường xuyên bê vác nặng đều có nguy cơ cao. Khi cơ tay phải hoạt động đơn điệu trong thời gian dài, sợi cơ dễ bị quá tải và tổn thương. - Không khởi động trước khi vận động
Cơ tay chưa được làm nóng và giãn nở đủ sẽ dễ bị sốc khi phải chịu lực đột ngột. Đây là nguyên nhân phổ biến ở những người tập thể dục, thể thao nhưng bỏ qua bước khởi động. - Thiếu nước và khoáng chất
Khi cơ thể mất nước hoặc thiếu các chất điện giải như kali, magie, canxi, khả năng co giãn cơ giảm, làm cơ dễ co cứng, gây ra tình trạng căng cơ. - Tuổi tác và sức khỏe cơ bắp
Người lớn tuổi thường có sợi cơ kém đàn hồi, dễ chấn thương hơn. Ngoài ra, người ít vận động, cơ bắp yếu cũng dễ bị căng cơ khi hoạt động mạnh.
Triệu chứng nhận biết căng cơ tay
Để phân biệt căng cơ tay với các chấn thương khác, có thể dựa vào những biểu hiện sau:
- Đau nhói hoặc đau âm ỉ tại vùng cơ bị ảnh hưởng. Cơn đau thường tăng lên khi gập, duỗi hoặc xoay cánh tay.
- Cơ tay bị căng cứng, khó vận động linh hoạt như trước.
- Sưng hoặc bầm tím nhẹ có thể xuất hiện quanh vùng tổn thương nếu sợi cơ bị rách.
- Cảm giác yếu sức, giảm khả năng cầm nắm hoặc nâng đồ vật. Người bệnh có thể thấy tay nhanh mỏi khi làm việc.
- Trong một số trường hợp nặng, bệnh nhân thậm chí không thể cử động cánh tay, buộc phải nghỉ ngơi hoàn toàn.
Cách xử lý khi bị căng cơ tay
Nếu được xử lý kịp thời, phần lớn các trường hợp căng cơ tay sẽ hồi phục trong vòng vài ngày đến vài tuần. Một số phương pháp thường được khuyến nghị gồm:
Nghỉ ngơi và hạn chế vận động
Điều đầu tiên và quan trọng nhất là để cơ tay được nghỉ ngơi. Người bệnh nên dừng ngay các hoạt động gây đau, tránh bê vác nặng hoặc tập luyện thể thao liên quan đến tay. Việc tiếp tục dùng lực có thể làm tổn thương cơ nặng hơn và kéo dài thời gian hồi phục.
Chườm lạnh – chườm ấm đúng thời điểm
- Trong 24–48 giờ đầu: nên chườm lạnh để giảm sưng, viêm và đau nhức. Có thể dùng túi đá bọc khăn mỏng hoặc túi gel lạnh, chườm 15–20 phút/lần, ngày 3–4 lần.
- Sau 48 giờ: chuyển sang chườm ấm bằng túi chườm, khăn nóng hoặc tắm nước ấm để kích thích tuần hoàn máu, giúp cơ thư giãn, hồi phục nhanh hơn.
Massage và kéo giãn cơ nhẹ nhàng
Massage nhẹ vùng cơ bị căng giúp giảm căng cứng, tăng lưu thông máu và làm dịu cơn đau. Ngoài ra, có thể kết hợp các động tác kéo giãn cơ tay như:
- Duỗi thẳng cánh tay và kéo các ngón tay về phía sau.
- Xoay cổ tay chậm rãi theo vòng tròn.
- Nâng cánh tay qua đầu và kéo sang bên để giãn cơ vai – cánh tay.
Uống đủ nước, bổ sung khoáng chất
Uống đủ 1,5–2 lít nước mỗi ngày giúp cơ thể tránh mất nước. Bổ sung thực phẩm giàu kali (chuối, cam, khoai tây), magie (các loại hạt, rau xanh đậm) và canxi (sữa, phô mai, cá nhỏ nguyên xương) giúp tăng sức khỏe cơ bắp, hạn chế co cứng cơ.
Dùng thuốc giảm đau, kháng viêm khi cần thiết
Với trường hợp đau nhiều, có thể sử dụng thuốc giảm đau thông thường như paracetamol hoặc thuốc kháng viêm không steroid (ibuprofen, naproxen). Tuy nhiên, việc dùng thuốc nên có chỉ định của bác sĩ để tránh tác dụng phụ trên gan, thận hoặc dạ dày.
Vật lý trị liệu và hỗ trợ chuyên sâu
Nếu triệu chứng kéo dài hoặc nghi ngờ tổn thương nặng, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp vật lý trị liệu như:
- Siêu âm trị liệu.
- Chiếu tia laser công suất thấp.
- Kích thích điện.
- Các bài tập phục hồi chức năng chuyên biệt.
Xem thêm: Nguyên nhân căng cơ chân khi ngủ và cách xử lý, phòng ngừa
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Không phải tất cả các trường hợp căng cơ tay đều có thể tự điều trị tại nhà. Người bệnh nên đi khám chuyên khoa xương khớp nếu:
- Cơn đau không giảm sau 5–7 ngày chăm sóc.
- Vùng cơ tay sưng to, bầm tím lan rộng.
- Tay mất hoàn toàn khả năng vận động, không thể gập duỗi.
- Có dấu hiệu nghi ngờ rách cơ hoặc đứt gân.
Cách phòng ngừa căng cơ tay
Để hạn chế tái phát, bạn nên hình thành thói quen bảo vệ cơ tay:
- Khởi động kỹ trước khi tập luyện thể thao, đặc biệt chú trọng các động tác xoay cổ tay, xoay vai, kéo giãn cơ cánh tay.
- Tăng dần cường độ vận động thay vì đột ngột nâng tạ nặng hoặc chơi thể thao quá sức.
- Nghỉ giải lao hợp lý khi làm việc lâu với máy tính, máy khoan hoặc công việc cần dùng tay liên tục.
- Bổ sung dinh dưỡng hợp lý, giàu canxi, magie, kali để cơ bắp khỏe mạnh và dẻo dai.
- Duy trì luyện tập đều đặn: các bài tập yoga, pilates hoặc rèn luyện sức mạnh giúp tăng độ bền và linh hoạt cho cơ tay.
Kết luận
Căng cơ tay là một chấn thương nhẹ nhưng khá phiền toái, gây đau nhức và cản trở sinh hoạt hằng ngày. Nếu được xử lý đúng cách với nguyên tắc nghỉ ngơi – chườm lạnh – chườm ấm – massage – bổ sung nước và dinh dưỡng, hầu hết các trường hợp sẽ hồi phục nhanh chóng.
Tuy nhiên, nếu triệu chứng kéo dài hoặc có dấu hiệu bất thường, người bệnh cần đi khám để được chẩn đoán chính xác, tránh biến chứng rách cơ hoặc tổn thương gân.
Phòng khám Xương khớp Cao Khang với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giàu kinh nghiệm luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn trong việc thăm khám, điều trị và phục hồi chức năng, giúp đôi tay khỏe mạnh, linh hoạt trở lại.
