Thoái hóa cột sống là một trong những bệnh lý xương khớp phổ biến nhất ở người trung niên và cao tuổi. Đau lưng, mỏi cổ, cứng khớp, hạn chế vận động – những triệu chứng này tưởng chừng như “đến tuổi là phải chịu”. Tuy nhiên, thoái hóa cột sống không đơn giản chỉ là dấu hiệu của tuổi già mà còn tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe, chất lượng sống và khả năng lao động của người bệnh. Nhiều người băn khoăn: “Thoái hóa cột sống có nguy hiểm không?”
Bài viết này sẽ giúp bạn hiểu rõ mức độ nguy hiểm, các biến chứng thường gặp và cách phòng ngừa, kiểm soát hiệu quả.
Thoái hóa cột sống có nguy hiểm không?
Nhiều người cho rằng thoái hóa cột sống chỉ gây đau lưng, cổ hoặc khó chịu tạm thời, không quá nghiêm trọng. Thực tế, thoái hóa cột sống không gây nguy hiểm trực tiếp đến tính mạng nhưng lại tiềm ẩn nhiều rủi ro ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe tổng thể nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Mức độ nguy hiểm của bệnh phụ thuộc vào nhiều yếu tố như:
- Tuổi tác: Càng lớn tuổi, mức độ thoái hóa càng nặng và nguy cơ biến chứng càng cao.
- Tình trạng sức khỏe tổng thể: Người mắc các bệnh lý nền như tiểu đường, loãng xương, béo phì… dễ gặp biến chứng hơn.
- Chế độ sinh hoạt, lao động: Người lao động nặng, ít vận động, ngồi sai tư thế kéo dài… sẽ làm bệnh tiến triển nhanh hơn.
- Mức độ tổn thương: Thoái hóa đơn thuần khác với thoái hóa kèm thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống, trượt đốt sống…
Nếu không điều trị sớm, thoái hóa cột sống có thể tiến triển âm thầm và để lại hậu quả lâu dài, ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động, làm việc và sinh hoạt hàng ngày.
Những hậu quả, biến chứng nguy hiểm của thoái hóa cột sống
Đau nhức kéo dài, hạn chế vận động
Một trong những hậu quả rõ rệt nhất của thoái hóa cột sống là đau nhức mạn tính ở lưng, cổ, hoặc các vùng xung quanh cột sống. Ban đầu, đau chỉ xuất hiện khi vận động mạnh hoặc làm việc sai tư thế. Tuy nhiên, khi bệnh tiến triển, đau có thể xuất hiện ngay cả khi nghỉ ngơi, ảnh hưởng đến giấc ngủ và sinh hoạt hàng ngày. Người bệnh thường cảm thấy cứng khớp vào buổi sáng, vận động khó khăn, không thể cúi, xoay người hoặc mang vác như trước đây.
Biến dạng cột sống (gù, vẹo, giảm chiều cao)
Thoái hóa kéo dài sẽ dẫn đến biến dạng cấu trúc cột sống. Các đốt sống bị mòn, xẹp, các dây chằng lỏng lẻo, hình thành gai xương… lâu ngày sẽ gây gù lưng, cong vẹo cột sống hoặc giảm chiều cao rõ rệt. Biến dạng này không chỉ ảnh hưởng thẩm mỹ mà còn tác động tiêu cực tới chức năng vận động và sức khỏe tổng thể.
Chèn ép thần kinh, rối loạn cảm giác, vận động
Một trong những biến chứng nguy hiểm nhất là chèn ép rễ thần kinh do gai xương, đĩa đệm lồi hoặc thoát vị, làm hẹp ống sống. Người bệnh có thể gặp các triệu chứng:
- Đau lan từ cổ/lưng xuống tay, chân.
- Tê bì, dị cảm (cảm giác như kiến bò, kim châm) ở các chi.
- Yếu cơ, mất sức cầm nắm, giảm khả năng vận động tinh tế.
- Thậm chí mất cảm giác ở vùng da do thần kinh chi phối.
Nguy cơ thoát vị đĩa đệm, hẹp ống sống
Thoái hóa cột sống lâu ngày làm tổn thương cấu trúc đĩa đệm – lớp “đệm” giữa các đốt sống. Đĩa đệm bị mất nước, nứt rách và dễ thoát vị, gây chèn ép thêm lên tủy sống hoặc rễ thần kinh. Hẹp ống sống do thoái hóa cũng làm tăng nguy cơ rối loạn vận động, cảm giác và thậm chí ảnh hưởng tới chức năng các cơ quan khác.
Rối loạn tiểu tiện, đại tiện, liệt chi (trường hợp nặng)
Nếu tình trạng chèn ép tủy sống diễn ra kéo dài, người bệnh có thể gặp rối loạn tiểu tiện, đại tiện không tự chủ. Trường hợp nặng, nguy cơ liệt chi (mất khả năng vận động tay hoặc chân) sẽ xuất hiện, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống, thậm chí cần sự hỗ trợ thường xuyên từ người thân.
Ảnh hưởng tâm lý, giảm chất lượng sống
Thoái hóa cột sống kéo dài không chỉ gây đau nhức thể chất mà còn ảnh hưởng lớn đến tâm lý người bệnh. Nhiều người rơi vào trạng thái lo âu, trầm cảm, cảm thấy tự ti, phụ thuộc, giảm giao tiếp xã hội và mất niềm vui sống. Sự suy giảm vận động còn làm mất đi nhiều cơ hội làm việc, ảnh hưởng đến thu nhập, đời sống gia đình.
Khi nào thoái hóa cột sống thực sự nguy hiểm?
Không phải lúc nào thoái hóa cột sống cũng nguy hiểm ở mức báo động, nhưng có những dấu hiệu cảnh báo bạn cần đi khám ngay lập tức, bao gồm:
- Đau lưng hoặc cổ dữ dội, không thuyên giảm dù nghỉ ngơi hay dùng thuốc giảm đau thông thường.
- Đau lan xuống tay/chân kèm yếu cơ, khó kiểm soát vận động, rối loạn cảm giác.
- Xuất hiện tê bì, mất cảm giác ở vùng hậu môn, sinh dục, chân tay.
- Rối loạn tiểu tiện, đại tiện (bí tiểu, són tiểu, đại tiện không kiểm soát).
- Sốt, sụt cân nhanh không rõ nguyên nhân.
- Đã từng điều trị nhưng bệnh ngày càng nặng, đau tăng dần.
Những trường hợp nguy cơ biến chứng cao:
- Người lớn tuổi, phụ nữ sau mãn kinh, người có bệnh lý nền như tiểu đường, loãng xương, béo phì.
- Người lao động nặng, vận động viên, người ngồi nhiều, làm việc sai tư thế kéo dài.
- Người đã có tiền sử chấn thương cột sống hoặc phẫu thuật cột sống.
Tác động của thoái hóa cột sống không chỉ dừng lại ở mức đau nhức mà có thể ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng tự chăm sóc, lao động, sinh hoạt cá nhân, thậm chí dẫn đến tàn phế nếu không được điều trị đúng cách.
Giải pháp kiểm soát và phòng ngừa biến chứng
Thăm khám, chẩn đoán sớm
Khi xuất hiện các triệu chứng đau lưng, cổ, tê bì chân tay hoặc hạn chế vận động, nên đi khám chuyên khoa xương khớp sớm để được thăm khám lâm sàng, chụp X-quang, MRI, xác định mức độ tổn thương và có phác đồ điều trị phù hợp.
Điều trị theo phác đồ
Tùy từng trường hợp, bác sĩ sẽ chỉ định:
- Dùng thuốc: giảm đau, giãn cơ, chống viêm, thuốc bổ sung dưỡng chất cho sụn khớp.
- Vật lý trị liệu, phục hồi chức năng: các bài tập kéo giãn, xoa bóp, vật lý trị liệu giúp giảm đau, cải thiện vận động và ngăn ngừa biến chứng.
- Phẫu thuật: chỉ định khi có biến chứng chèn ép thần kinh nặng, không đáp ứng với điều trị bảo tồn.
Chế độ sinh hoạt, luyện tập, dinh dưỡng hợp lý
- Duy trì trọng lượng cơ thể phù hợp để giảm áp lực lên cột sống.
- Tập luyện thể dục nhẹ nhàng: yoga, bơi lội, đi bộ đúng cách giúp tăng cường cơ lưng, bụng.
- Tránh các động tác quá mạnh hoặc bưng bê nặng, ngồi làm việc đúng tư thế, thường xuyên thay đổi tư thế để giảm căng thẳng lên cột sống.
- Bổ sung dinh dưỡng giàu canxi, vitamin D và các dưỡng chất tốt cho xương khớp.
Lưu ý đặc biệt cho người cao tuổi, người có bệnh nền
Những đối tượng này nên khám sức khỏe định kỳ, tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ, hạn chế tối đa các yếu tố làm tăng tốc độ thoái hóa hoặc nguy cơ biến chứng.
Kết luận
Thoái hóa cột sống không phải là bệnh nguy hiểm tính mạng ngay lập tức, nhưng nếu chủ quan, không điều trị đúng và kịp thời sẽ gây ra nhiều hậu quả nặng nề, ảnh hưởng lâu dài đến vận động, sinh hoạt và tinh thần người bệnh. Chủ động thăm khám, điều trị, kết hợp thay đổi lối sống là cách tốt nhất để kiểm soát, phòng ngừa các biến chứng nguy hiểm của thoái hóa cột sống. Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu nghi ngờ, hãy đến các cơ sở y tế chuyên khoa để được tư vấn, chăm sóc chuyên nghiệp và toàn diện.
Phòng khám xương khớp Cao Khang luôn đồng hành cùng sức khỏe xương khớp của bạn, cung cấp các giải pháp thăm khám, chẩn đoán và điều trị toàn diện cho các bệnh lý cột sống – giúp bạn lấy lại chất lượng sống, vận động tự do mỗi ngày!
