Viêm khớp háng là một bệnh lý thường được cho là chỉ gặp ở người lớn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, trẻ em ngay từ những năm đầu đời cũng có nguy cơ mắc căn bệnh này. Việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời đóng vai trò then chốt giúp trẻ phục hồi vận động bình thường và phát triển khỏe mạnh. Trong bài viết dưới đây, Phòng khám xương khớp Cao Khang sẽ cùng bạn tìm hiểu rõ hơn về nguyên nhân, triệu chứng cũng như cách điều trị hiệu quả bệnh viêm khớp háng ở trẻ em.
Viêm khớp háng ở trẻ em là gì?
Viêm khớp háng ở trẻ em là tình trạng viêm xảy ra tại khớp háng – nơi tiếp nối giữa xương đùi và xương chậu do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra. Đây là một trong những bệnh lý xương khớp khá phổ biến ở trẻ, có thể ảnh hưởng đến sự phát triển bình thường của hệ vận động, đặc biệt là trong giai đoạn tăng trưởng mạnh. Viêm khớp háng có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến nhất ở nhóm tuổi từ 0 đến 14.
Nguyên nhân gây viêm khớp háng ở trẻ em
Tình trạng viêm khớp háng ở trẻ không phải lúc nào cũng có nguyên nhân rõ ràng. Dưới đây là những nguyên nhân thường gặp nhất:
1. Viêm khớp nhiễm khuẩn
Đây là nguyên nhân cấp tính và nguy hiểm nhất, thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 4 tuổi. Vi khuẩn như Staphylococcus aureus, Kingella kingae, hoặc E. coli có thể xâm nhập vào máu và lan đến khớp háng, gây viêm. Đây là tình trạng cấp cứu y khoa cần điều trị khẩn cấp.
2. Viêm màng hoạt dịch thoáng qua
Xảy ra phổ biến ở trẻ từ 2 đến 10 tuổi, thường sau khi trẻ bị nhiễm virus đường hô hấp. Tình trạng này gây đau và hạn chế vận động khớp tạm thời, thường tự khỏi sau vài ngày nhưng cần theo dõi sát để tránh nhầm lẫn với các bệnh nghiêm trọng hơn.
3. Bệnh Perthes
Là tình trạng hoại tử vô trùng chỏm xương đùi do thiếu máu nuôi dưỡng, thường xảy ra ở trẻ 5–7 tuổi. Nguyên nhân chính xác chưa rõ, nhưng bệnh tiến triển âm thầm và có thể gây biến dạng khớp háng nếu không điều trị sớm.
4. Viêm khớp tự phát thiếu niên (JIA)
Còn gọi là viêm khớp dạng thấp thiếu niên, là bệnh tự miễn mạn tính thường gặp nhất ở trẻ từ 2 đến 18 tuổi. Hệ miễn dịch tấn công nhầm vào khớp, gây sưng viêm kéo dài và có thể ảnh hưởng đến nhiều khớp.
5. Nguyên nhân khác
-
Trượt đầu trên xương đùi.
-
Loạn sản xương, bất thường cấu trúc khớp.
-
Chấn thương vùng háng hoặc đầu gối.
-
Khối u (lành tính hoặc ác tính).
-
Nhiễm trùng do lao, virus hoặc vi khuẩn.
-
Yếu tố di truyền, thừa cân, bệnh hệ thống.
Triệu chứng nhận biết
Viêm khớp háng ở trẻ có biểu hiện đa dạng, dễ bị nhầm lẫn với chấn thương hoặc bệnh lý cơ xương khác:
-
Đau vùng háng, đùi hoặc đầu gối – thường khiến trẻ kêu đau, khó chịu khi vận động.
-
Dáng đi khập khiễng, đi nhón gót hoặc không thể đi lại được.
-
Giảm khả năng xoay hoặc dạng khớp háng, trẻ ngồi xổm khó khăn.
-
Sốt, vã mồ hôi về đêm, chán ăn hoặc sụt cân không rõ lý do.
-
Sưng đỏ khớp háng có thể kèm theo trong trường hợp viêm nặng.
-
Trẻ nhỏ có thể biểu hiện bú kém, quấy khóc khi thay tã hoặc cử động chân.
Chẩn đoán viêm khớp háng ở trẻ
Việc chẩn đoán cần sự phối hợp chặt chẽ giữa khám lâm sàng, hình ảnh học và xét nghiệm:
-
Hỏi bệnh và khám lâm sàng: đánh giá dáng đi, mức độ đau, giới hạn vận động.
-
X-quang, siêu âm, MRI: giúp phát hiện tràn dịch khớp, tổn thương sụn hoặc hoại tử xương.
-
Xét nghiệm máu (CRP, ESR) và dịch khớp để tìm nguyên nhân viêm, đặc biệt là nhiễm trùng.
-
Kiểm tra chức năng khớp háng: đánh giá khả năng chịu lực và biên độ cử động.
Phương pháp điều trị
Tùy theo nguyên nhân và mức độ viêm, bác sĩ sẽ chỉ định một hoặc phối hợp nhiều phương pháp sau:
1. Điều trị nội khoa
-
NSAIDs (Ibuprofen, Naproxen): giảm đau, kháng viêm hiệu quả.
-
Paracetamol: dùng khi đau nhẹ hoặc phối hợp.
-
Corticosteroid: uống hoặc tiêm tại khớp nếu viêm nặng (JIA).
-
Kháng sinh: dùng đường tĩnh mạch nếu là viêm khớp nhiễm khuẩn.
-
Thuốc ức chế miễn dịch: như methotrexate cho JIA.
-
Thuốc sinh học: dùng khi điều trị thông thường không hiệu quả.
2. Vật lý trị liệu
-
Hỗ trợ phục hồi chức năng vận động.
-
Ngăn ngừa biến chứng teo cơ, cứng khớp.
3. Chỉnh hình – bất động khớp
-
Giảm áp lực lên khớp háng trong giai đoạn viêm nặng.
-
Có thể sử dụng nẹp hoặc thiết bị hỗ trợ.
4. Phẫu thuật
-
Áp dụng khi tổn thương khớp nghiêm trọng hoặc không đáp ứng điều trị.
-
Thay khớp háng nhân tạo có thể cần thiết trong một số trường hợp đặc biệt.
Biến chứng nếu không điều trị kịp thời
Viêm khớp háng ở trẻ nếu không phát hiện và xử lý đúng cách có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng:
-
Biến dạng khớp háng, tiêu chỏm xương đùi.
-
Dính khớp, co rút cơ, mất chức năng vận động.
-
Thoái hóa khớp sớm, lệch trục chi, chênh lệch chiều dài chân.
-
Nhiễm trùng toàn thân (nhiễm khuẩn huyết, nhiễm trùng xương).
-
Rối loạn tăng trưởng ảnh hưởng đến chiều cao, vận động sau này.
Cách phòng ngừa hiệu quả
Mặc dù không thể phòng ngừa hoàn toàn, cha mẹ vẫn có thể giảm nguy cơ và bảo vệ khớp háng cho trẻ bằng các biện pháp sau:
-
Tiêm phòng đầy đủ cho trẻ theo khuyến cáo.
-
Giữ gìn vệ sinh, đặc biệt vùng tai – mũi – họng.
-
Tránh chấn thương vùng háng khi chơi thể thao.
-
Duy trì cân nặng hợp lý, tránh béo phì.
-
Tăng cường vận động nhẹ nhàng, phù hợp lứa tuổi.
-
Chế độ dinh dưỡng giàu canxi, vitamin D.
-
Theo dõi sát các dấu hiệu bất thường như sốt, đi khập khiễng, đau háng.
Viêm khớp háng ở trẻ em là bệnh lý có thể để lại hậu quả nặng nề nếu không điều trị kịp thời. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách, trẻ hoàn toàn có thể phục hồi chức năng vận động và phát triển bình thường.
Với đội ngũ bác sĩ chuyên khoa nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực xương khớp nhi và hệ thống thiết bị hiện đại, Phòng khám xương khớp Cao Khang cam kết mang đến giải pháp toàn diện cho trẻ em mắc viêm khớp háng.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
1. Viêm khớp háng ở trẻ em có tự khỏi không?
Một số trường hợp nhẹ như viêm màng hoạt dịch thoáng qua có thể tự khỏi sau vài ngày đến 2 tuần mà không cần điều trị đặc hiệu. Tuy nhiên, các nguyên nhân khác như viêm khớp nhiễm khuẩn, viêm khớp tự miễn hay bệnh Perthes cần được chẩn đoán và điều trị sớm để tránh biến chứng. Vì vậy, cha mẹ không nên chủ quan khi trẻ có dấu hiệu đau háng hoặc đi khập khiễng.
2. Trẻ bị viêm khớp háng có nên vận động không?
Tùy nguyên nhân và mức độ bệnh, bác sĩ sẽ khuyến nghị mức độ vận động phù hợp. Trong giai đoạn viêm cấp, trẻ cần hạn chế vận động hoặc nghỉ ngơi hoàn toàn để giảm áp lực lên khớp. Khi triệu chứng cải thiện, vật lý trị liệu và vận động nhẹ nhàng sẽ giúp phục hồi chức năng và tránh teo cơ.
3. Viêm khớp háng có lây không?
Viêm khớp háng không phải là bệnh truyền nhiễm nên không lây từ trẻ này sang trẻ khác. Tuy nhiên, nếu nguyên nhân là nhiễm khuẩn huyết hoặc lao, vi khuẩn có thể lây qua đường hô hấp hoặc tiếp xúc trực tiếp – cần cách ly và xử lý y tế kịp thời.
4. Viêm khớp háng ở trẻ em có liên quan đến chế độ ăn uống không?
Chế độ ăn không phải là nguyên nhân trực tiếp gây bệnh, nhưng lại đóng vai trò hỗ trợ rất quan trọng trong điều trị và phòng ngừa. Trẻ cần được bổ sung đầy đủ canxi, vitamin D, protein và các vi chất để hỗ trợ sự phát triển của xương và hệ miễn dịch.
5. Khi nào cần đưa trẻ đi khám ngay lập tức?
Cha mẹ cần đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay khi có các dấu hiệu sau:
-
Trẻ sốt cao không rõ nguyên nhân kèm đau háng, đau chân.
-
Trẻ đi khập khiễng, không đi được hoặc từ chối vận động.
-
Sưng đỏ, nóng vùng háng hoặc đùi.
-
Trẻ quấy khóc liên tục, bú kém (ở trẻ nhỏ).
