Trật khớp vai là một trong những chấn thương thường gặp nhất liên quan đến hệ vận động, đặc biệt ở những người chơi thể thao, tai nạn giao thông, hoặc té ngã. Khi vai bị trật, người bệnh thường hoang mang, lo lắng không chỉ vì cảm giác đau đớn mà còn vì không biết thời gian hồi phục là bao lâu, có để lại di chứng hay không. Vậy thực tế trật khớp vai bao lâu thì khỏi? Câu trả lời sẽ được giải thích rõ ràng trong bài viết dưới đây, dưới góc nhìn của bác sĩ chuyên khoa xương khớp.
Trật khớp vai là gì?
Khớp vai là một trong những khớp linh hoạt nhất trong cơ thể, cho phép cánh tay chuyển động đa hướng. Tuy nhiên, chính vì tính linh hoạt cao mà cấu trúc khớp vai lại dễ bị mất ổn định. Trật khớp vai xảy ra khi đầu xương cánh tay (chỏm xương cánh tay) bị đẩy lệch ra khỏi ổ chảo của xương bả vai, khiến hai bề mặt khớp không còn tiếp xúc đúng vị trí.
Tình trạng này có thể là trật khớp hoàn toàn (xương trật hoàn toàn khỏi khớp) hoặc trật khớp không hoàn toàn (bán trật). Ngoài ra, nếu trật khớp xảy ra nhiều lần, người bệnh có thể mắc hội chứng vai lỏng lẻo mãn tính, dễ dẫn đến biến chứng nghiêm trọng nếu không điều trị kịp thời.
Các yếu tố ảnh hưởng đến thời gian hồi phục
Thời gian trật khớp vai bao lâu thì khỏi phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Mỗi trường hợp có thể sẽ khác nhau tùy theo:
1. Mức độ tổn thương ban đầu
Nếu chỉ là trật khớp đơn thuần, không kèm theo rách bao khớp, đứt dây chằng hay gãy xương, thời gian hồi phục sẽ nhanh hơn. Tuy nhiên, nếu có tổn thương phức tạp, đặc biệt là tổn thương mô mềm, thời gian điều trị và phục hồi sẽ kéo dài hơn.
2. Phương pháp điều trị
Phương pháp nắn kín kết hợp bất động thường áp dụng cho trật khớp lần đầu, tổn thương nhẹ – giúp rút ngắn thời gian điều trị. Trường hợp cần phẫu thuật (như khâu phục hồi dây chằng, tái tạo bao khớp hoặc thay khớp), bệnh nhân cần nhiều thời gian hơn để hồi phục, do phải trải qua cả quá trình hậu phẫu và tập phục hồi.
3. Tuổi tác và sức khỏe tổng thể
Người trẻ, khỏe mạnh có tốc độ lành tổn thương nhanh hơn. Ngược lại, người lớn tuổi, mắc bệnh mãn tính (tiểu đường, loãng xương…) thường cần nhiều thời gian và hỗ trợ hơn trong quá trình phục hồi.
4. Tuân thủ chế độ vật lý trị liệu
Sau nắn hoặc phẫu thuật, người bệnh cần được hướng dẫn tập vật lý trị liệu để phục hồi vận động và ngăn ngừa tái trật. Những ai tuân thủ tốt chương trình tập luyện thường có tiên lượng hồi phục khả quan hơn.
Trật khớp vai bao lâu thì khỏi?
Đây là câu hỏi quan trọng mà người bệnh nào cũng muốn biết để lên kế hoạch cho sinh hoạt, công việc hoặc luyện tập. Theo chuyên gia xương khớp, thời gian hồi phục trung bình như sau:
Trường hợp nhẹ – trật khớp đơn thuần:
Nếu được nắn khớp sớm và cố định đúng cách, người bệnh có thể hồi phục sau 2–4 tuần. Giai đoạn đầu cần bất động hoàn toàn, sau đó bắt đầu tập các động tác vận động thụ động nhẹ nhàng.
Trường hợp trung bình – tổn thương mô mềm đi kèm:
Khi dây chằng, bao khớp, sụn viền khớp bị ảnh hưởng, quá trình lành kéo dài hơn, khoảng 6–8 tuần. Người bệnh cần thực hiện đầy đủ chương trình phục hồi để tránh di chứng.
Trường hợp nặng – cần phẫu thuật:
Nếu tổn thương nghiêm trọng hoặc đã từng trật khớp nhiều lần, bác sĩ có thể chỉ định phẫu thuật. Thời gian hồi phục trong trường hợp này có thể kéo dài từ 3–6 tháng hoặc hơn, tùy mức độ can thiệp và thể trạng bệnh nhân.
Đặc biệt, những người từng bị trật khớp vai sẽ có nguy cơ tái phát cao nếu không chú trọng tập luyện tăng cường khớp vai và giữ đúng kỹ thuật trong sinh hoạt, thể thao.
Các giai đoạn phục hồi sau trật khớp vai
Hiểu rõ các giai đoạn hồi phục giúp người bệnh chủ động hơn trong việc chăm sóc và phục hồi sau chấn thương. Thông thường, quá trình phục hồi được chia làm 4 giai đoạn:
1. Giai đoạn cấp tính (0–2 tuần)
- Khớp vai cần được cố định bằng đai treo tay, nẹp hoặc băng ép để tránh di lệch lại.
- Sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm và chườm lạnh vùng sưng nề.
- Không nên vận động vai trong giai đoạn này, trừ khi có chỉ định cụ thể từ bác sĩ.
2. Giai đoạn phục hồi chức năng ban đầu (2–6 tuần)
- Bắt đầu các bài tập vận động thụ động: đưa tay nhẹ nhàng theo hướng dẫn để duy trì tầm vận động khớp.
- Không nâng vật nặng, không xoay vai đột ngột.
- Tiếp tục dùng đai cố định nếu cần, tùy theo mức độ tổn thương.
3. Giai đoạn tăng cường sức mạnh (6–12 tuần)
- Tăng dần các bài tập chủ động, có sức cản nhẹ, nhằm tăng sức cơ quanh khớp vai.
- Bắt đầu luyện tập kiểm soát chuyển động vai trong các hoạt động thường ngày.
4. Giai đoạn phục hồi toàn diện và phòng tái phát (sau 12 tuần)
- Trở lại sinh hoạt bình thường, chơi thể thao nhẹ (bơi, yoga, đạp xe…).
- Tập các bài tăng cường nhóm cơ vai – lưng – ngực để giữ khớp ổn định.
- Kiểm tra định kỳ để đảm bảo khớp đã hồi phục hoàn toàn.
Trật khớp vai không được điều trị đúng có thể gây gì?
Nếu không điều trị đúng cách hoặc bỏ qua giai đoạn phục hồi, trật khớp vai có thể để lại nhiều biến chứng lâu dài:
- Tái trật khớp vai: Khớp yếu dễ bị trật lại khi vận động, đặc biệt ở người trẻ.
- Teo cơ, giảm sức mạnh cánh tay: Do khớp không vận động trong thời gian dài.
- Giới hạn vận động vai: Cứng khớp, khó giơ tay, xoay người.
- Viêm quanh khớp vai mạn tính: Gây đau nhức kéo dài, khó ngủ, giảm chất lượng sống.
- Viêm khớp vai thứ phát: Do tổn thương sụn khớp kéo dài không được phục hồi đúng cách.
Khi nào cần đến bác sĩ ngay?
Người bệnh tuyệt đối không nên chần chừ nếu gặp phải các dấu hiệu sau:
- Đau dữ dội, không thể nhấc tay hoặc giơ tay.
- Vai biến dạng rõ rệt hoặc lỏng lẻo, cảm giác “trượt khớp”.
- Có hiện tượng tê, yếu tay hoặc cảm giác kim châm ở cánh tay.
- Đã từng trật vai, đang trong quá trình tập mà thấy dấu hiệu bất thường.
Phòng ngừa và chăm sóc vai sau trật
Để rút ngắn thời gian hồi phục và phòng ngừa tái phát, người bệnh cần lưu ý:
- Tập luyện đúng cách: Duy trì bài tập tăng cường nhóm cơ vai, không tập quá sức.
- Tránh các tư thế sai: Không giơ tay quá đầu liên tục, không nằm nghiêng về bên trật.
- Duy trì khám định kỳ: Giúp phát hiện sớm bất ổn khớp vai, xử lý kịp thời.
Kết luận
Trật khớp vai bao lâu thì khỏi là câu hỏi không có câu trả lời duy nhất cho tất cả mọi người. Tùy vào mức độ tổn thương, phương pháp điều trị và khả năng phục hồi của mỗi người mà thời gian hồi phục có thể kéo dài từ vài tuần đến vài tháng. Quan trọng nhất là chẩn đoán chính xác, điều trị đúng hướng và kiên trì trong quá trình phục hồi chức năng.
Phòng khám Xương khớp Cao Khang luôn đồng hành cùng người bệnh trên hành trình điều trị các chấn thương khớp vai, với đội ngũ bác sĩ chuyên môn cao, kinh nghiệm lâu năm trong điều trị và phục hồi chức năng. Hãy liên hệ ngay nếu bạn có dấu hiệu trật khớp hoặc cần được tư vấn sâu hơn về tình trạng vai của mình.
