Thoát vị đĩa đệm là một trong những bệnh lý xương khớp phổ biến nhất hiện nay, đặc biệt ở người trung niên, cao tuổi hoặc người lao động nặng. Bệnh xuất hiện khi nhân nhầy bên trong đĩa đệm cột sống thoát ra ngoài, chèn ép vào rễ thần kinh, gây đau lưng, đau cổ, tê bì chân tay và hạn chế vận động. Nếu không điều trị sớm và đúng cách, bệnh có thể tiến triển nặng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, thậm chí gây teo cơ, liệt chi.
Trong bối cảnh nhiều phương pháp điều trị hiện nay như dùng thuốc, vật lý trị liệu, phẫu thuật, cấy chỉ chữa thoát vị đĩa đệm nổi lên như một giải pháp kết hợp giữa y học cổ truyền và hiện đại, nhận được nhiều sự quan tâm nhờ tính an toàn, hiệu quả và ít xâm lấn.
Cấy chỉ chữa thoát vị đĩa đệm là gì?
Cấy chỉ (implantation thread acupuncture) là kỹ thuật sử dụng kim chuyên dụng đưa đoạn chỉ tự tiêu (thường là chỉ catgut) vào các huyệt đạo trên cơ thể. Chỉ catgut sẽ dần tan trong mô, tạo ra tác động kích thích liên tục lên huyệt, tương tự như châm cứu kéo dài, giúp lưu thông khí huyết, giảm đau, chống viêm, tăng cường phục hồi chức năng vận động.
Đối với thoát vị đĩa đệm, các huyệt được lựa chọn thường nằm dọc theo cột sống, các vùng lưng, thắt lưng, cổ hoặc các điểm đau lan xuống tay, chân. Nhờ đó, phương pháp này giúp giảm đau hiệu quả, cải thiện triệu chứng tê buốt và nâng cao khả năng vận động cho người bệnh.
Ưu điểm nổi bật của phương pháp cấy chỉ
So với các phương pháp điều trị truyền thống, cấy chỉ chữa thoát vị đĩa đệm mang đến nhiều ưu điểm nổi bật:
- Hiệu quả kéo dài: Tác dụng giảm đau, chống viêm duy trì liên tục nhiều ngày đến vài tuần nhờ chỉ tan dần tại huyệt, không phải châm cứu hàng ngày.
- Giảm đau, phục hồi vận động: Cấy chỉ kích thích cơ thể tự sản sinh các chất giảm đau nội sinh, làm giãn cơ, giảm co cứng vùng lưng, tăng cường lưu thông khí huyết.
- Ít phải dùng thuốc tây: Giảm nhu cầu sử dụng thuốc giảm đau, kháng viêm, hạn chế nguy cơ tác dụng phụ trên dạ dày, gan, thận.
- An toàn, ít biến chứng: Nếu thực hiện đúng kỹ thuật tại cơ sở y tế uy tín, phương pháp này rất ít biến chứng, không gây tổn thương mô sâu.
- Ít xâm lấn, nhanh hồi phục: Sau cấy chỉ, bệnh nhân có thể về nhà ngay, không cần nằm viện, thời gian hồi phục nhanh hơn nhiều so với phẫu thuật.
Quy trình cấy chỉ chữa thoát vị đĩa đệm tại các cơ sở y tế
Để đảm bảo hiệu quả điều trị và an toàn cho người bệnh, quy trình cấy chỉ chữa thoát vị đĩa đệm được thực hiện theo các bước sau:
Thăm khám, đánh giá tình trạng bệnh
Bác sĩ chuyên khoa sẽ thăm khám lâm sàng, đánh giá mức độ thoát vị qua hình ảnh MRI/CT nếu cần thiết, xác định vị trí, mức độ đau, giới hạn vận động.
Chọn vị trí huyệt đạo phù hợp
Tùy vào vị trí thoát vị (cổ, thắt lưng…), bác sĩ xác định các huyệt đạo cần cấy chỉ. Một số huyệt thường được chọn như: Thận du, Đại trường du, Ủy trung, Hoàn khiêu, Trật biên, Giáp tích lưng, và các huyệt đau lan.
Tiến hành cấy chỉ
- Sát khuẩn vùng da quanh huyệt.
- Sử dụng kim cấy chỉ chuyên dụng để đưa đoạn chỉ catgut vào huyệt đạo với độ sâu và vị trí chính xác.
- Rút kim nhẹ nhàng, sát trùng và dán băng nhỏ bảo vệ vết chích.
Theo dõi, chăm sóc sau cấy chỉ
Người bệnh được nghỉ ngơi tại chỗ 15-30 phút, theo dõi các dấu hiệu bất thường sau khi cấy chỉ chữa thoát vị đĩa đệm. Đa phần có thể ra về trong ngày, tiếp tục sinh hoạt bình thường.
Số lần thực hiện, phác đồ điều trị đề xuất
Liệu trình cấy chỉ thường kéo dài 3-5 lần, mỗi lần cách nhau 2-4 tuần. Kết hợp song song với tập phục hồi chức năng, vật lý trị liệu sẽ mang lại hiệu quả tốt nhất.
Hiệu quả thực tế của cấy chỉ chữa thoát vị đĩa đệm
Theo nhiều nghiên cứu tại Việt Nam và thế giới, cấy chỉ mang lại hiệu quả rõ rệt cho người bị thoát vị đĩa đệm mức độ nhẹ và trung bình. Bệnh nhân ghi nhận cải thiện rõ về triệu chứng đau lưng, tê bì, vận động linh hoạt hơn sau 3-5 lần cấy chỉ. Đặc biệt, đối với những người đã điều trị nội khoa hoặc vật lý trị liệu nhưng kết quả chưa như mong muốn, cấy chỉ là một lựa chọn an toàn, hiệu quả, chi phí hợp lý.
Tuy nhiên, hiệu quả điều trị còn phụ thuộc vào mức độ bệnh, kỹ thuật thực hiện, sự tuân thủ của bệnh nhân và việc kết hợp với các phương pháp phục hồi chức năng. Với những trường hợp thoát vị nặng, có biến chứng liệt, teo cơ, rối loạn cơ tròn…, cấy chỉ chỉ mang tính hỗ trợ, không thay thế được phẫu thuật.
Đối tượng nên và không nên áp dụng cấy chỉ
Các trường hợp nên áp dụng cấy chỉ
- Thoát vị đĩa đệm mức độ nhẹ đến trung bình, chưa có chỉ định phẫu thuật.
- Đau lưng, đau thần kinh tọa do chèn ép rễ thần kinh, hạn chế vận động nhưng chưa biến chứng liệt, teo cơ nặng.
- Bệnh nhân không đáp ứng tốt với thuốc tây, vật lý trị liệu thông thường.
- Người muốn hạn chế tối đa tác dụng phụ của thuốc, phẫu thuật.
Trường hợp không nên cấy chỉ
- Dị ứng với chỉ catgut hoặc các chất liệu chỉ sử dụng.
- Đang nhiễm trùng tại vùng huyệt đạo, viêm da, loét da vùng dự định cấy chỉ.
- Người mắc các bệnh lý rối loạn đông máu, tiểu đường không kiểm soát, suy giảm miễn dịch.
- Phụ nữ có thai, người mắc bệnh tim mạch nặng, suy gan thận nặng.
- Bệnh nhân thoát vị đĩa đệm đã có chỉ định phẫu thuật khẩn cấp (liệt, rối loạn cơ tròn…).
Rủi ro và biến chứng có thể gặp khi cấy chỉ
Mặc dù cấy chỉ chữa thoát vị đĩa đệm được đánh giá an toàn, ít xâm lấn nhưng vẫn có thể gặp một số rủi ro như:
- Nhiễm trùng tại vị trí cấy chỉ: rất hiếm nếu vô khuẩn đúng quy trình.
- Sưng đau, tụ máu nhẹ tại chỗ cấy chỉ: thường tự khỏi sau vài ngày.
- Dị ứng, phản ứng viêm với chỉ catgut: rất hiếm gặp.
- Rối loạn cảm giác tạm thời vùng cấy chỉ.
Biện pháp phòng tránh những rủi ro trên:
- Thực hiện cấy chỉ chữa thoát vị đĩa đệm tại cơ sở y tế uy tín, trang thiết bị vô khuẩn.
- Tuân thủ hướng dẫn bác sĩ, chăm sóc vùng cấy chỉ đúng cách.
- Thông báo ngay với bác sĩ nếu xuất hiện sưng, nóng, đỏ, đau kéo dài hoặc dấu hiệu bất thường khác.
Lưu ý và lời khuyên dành cho người bệnh
- Chỉ nên thực hiện cấy chỉ chữa thoát vị đĩa đệm tại các cơ sở y tế có giấy phép, bác sĩ chuyên khoa nhiều kinh nghiệm về châm cứu, cấy chỉ.
- Kết hợp với tập phục hồi chức năng, duy trì vận động phù hợp, tránh mang vác nặng, thay đổi tư thế đột ngột.
- Không tự ý ngưng hoặc thay thế hoàn toàn các phương pháp điều trị khác khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
- Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào sau cấy chỉ, cần đến khám lại ngay để được xử lý kịp thời.
Câu hỏi thường gặp về cấy chỉ chữa thoát vị đĩa đệm
Cấy chỉ có đau không? Bao lâu thì thấy hiệu quả?
Thủ thuật cấy chỉ chỉ gây đau nhẹ lúc châm kim, sau đó cảm giác khó chịu sẽ giảm dần. Đa số bệnh nhân thấy triệu chứng giảm rõ sau 1-2 tuần cấy chỉ đầu tiên, hiệu quả tăng dần sau các lần tiếp theo.
Sau khi cấy chỉ chữa thoát vị đĩa đệm cần kiêng gì?
Sau khi cấy chỉ, nên tránh làm việc nặng, vận động mạnh trong 1-2 ngày đầu. Không gãi, xoa nắn mạnh vùng cấy chỉ. Giữ vùng cấy chỉ sạch sẽ, khô ráo, tránh để nước bẩn dính vào.
Có thể kết hợp cấy chỉ với các phương pháp điều trị khác không?
Hoàn toàn có thể. Cấy chỉ thường được kết hợp với vật lý trị liệu, xoa bóp, tập luyện và các phương pháp nội khoa khác để tăng hiệu quả điều trị.
Kết luận
Cấy chỉ chữa thoát vị đĩa đệm là phương pháp an toàn, ít xâm lấn, mang lại hiệu quả giảm đau, phục hồi vận động cho nhiều bệnh nhân. Tuy nhiên, không phải ai cũng phù hợp với phương pháp này. Để đạt hiệu quả tối ưu, người bệnh cần được bác sĩ chuyên khoa tư vấn, đánh giá chính xác tình trạng và lựa chọn phác đồ điều trị phù hợp.
Nếu bạn có thắc mắc hoặc cần tư vấn chi tiết về cấy chỉ, hãy liên hệ với các cơ sở y tế chuyên khoa xương khớp, phục hồi chức năng hoặc y học cổ truyền để được hướng dẫn cụ thể.
Xem thêm: Bị thoát vị đĩa đệm có nên đi bộ không?
