Gãy xương là một chấn thương nghiêm trọng không chỉ gây đau đớn mà còn ảnh hưởng lớn đến khả năng vận động và sinh hoạt hàng ngày. Ngoài việc tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ như cố định, bó bột, phẫu thuật và phục hồi chức năng, chế độ dinh dưỡng đóng vai trò then chốt giúp xương liền nhanh, hạn chế biến chứng và rút ngắn thời gian hồi phục. Trong đó, trái cây là nhóm thực phẩm vô cùng quan trọng nhưng thường bị bỏ qua.
Vậy bị gãy xương nên ăn trái cây gì? Và có những loại trái cây nào cần hạn chế? Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn giải đáp chi tiết vấn đề này từ góc nhìn chuyên gia.
Tại sao người bị gãy xương nên ăn nhiều trái cây?
Đối với bệnh nhân gãy xương, trái cây không chỉ là nguồn cung cấp vitamin và khoáng chất tự nhiên mà còn mang lại nhiều lợi ích vượt trội:
- Cung cấp vitamin và khoáng chất thiết yếu: Các vitamin như C, K, A, E và khoáng chất như kali, magie… trong trái cây giúp thúc đẩy quá trình tái tạo mô xương, tăng cường tổng hợp collagen và hỗ trợ chuyển hóa canxi.
- Chống viêm, tăng miễn dịch: Trái cây giàu chất chống oxy hóa giúp làm giảm phản ứng viêm, ngăn ngừa nhiễm trùng và tăng sức đề kháng, nhất là khi cơ thể phải “chiến đấu” với chấn thương.
- Cải thiện tiêu hóa: Chất xơ dồi dào trong trái cây giúp hệ tiêu hóa hoạt động trơn tru hơn, rất cần thiết cho bệnh nhân gãy xương thường phải hạn chế vận động, dễ bị táo bón do nằm lâu, uống thuốc giảm đau.
- Duy trì cân nặng hợp lý: Trái cây ít béo, cung cấp năng lượng lành mạnh, giúp tránh tăng cân không mong muốn trong giai đoạn ít vận động sau gãy xương.
Bị gãy xương nên ăn trái cây gì?
Dưới đây là những nhóm trái cây được chuyên gia dinh dưỡng và bác sĩ xương khớp khuyến nghị nên bổ sung thường xuyên khi đang hồi phục gãy xương:
Nhóm trái cây giàu vitamin C
Gồm: Cam, quýt, bưởi, kiwi, dâu tây, việt quất, mâm xôi
Lợi ích:
- Vitamin C là “chìa khóa” giúp cơ thể tổng hợp collagen – thành phần không thể thiếu để tái tạo mô xương, sụn và mạch máu.
- Ngoài ra, vitamin C còn giúp tăng sức đề kháng, chống viêm và hỗ trợ hấp thu sắt – khoáng chất quan trọng cho quá trình tạo máu sau chấn thương.
Nhóm trái cây giàu kali, magie
Gồm: Chuối, mận khô, nho khô, chà là, sung
Lợi ích:
- Kali và magie giúp duy trì cân bằng điện giải, phòng ngừa tình trạng co cơ, chuột rút – nhất là ở bệnh nhân phải bất động lâu.
- Hai khoáng chất này cũng góp phần vào quá trình khoáng hóa xương, giúp xương chắc khỏe hơn khi liền lại.
Nhóm trái cây giàu vitamin K, E, chất chống oxy hóa
Gồm: Bơ, xoài, đu đủ, táo, lê
Lợi ích:
- Vitamin K đóng vai trò điều hòa quá trình đông máu và khoáng hóa xương, giúp xương liền bền vững hơn.
- Vitamin E và các chất chống oxy hóa bảo vệ tế bào xương, giảm nguy cơ viêm nhiễm tại vị trí gãy, hỗ trợ làm lành mô.
- Các loại trái cây này còn bổ sung chất béo lành mạnh (đặc biệt là bơ), giúp hấp thu tốt vitamin D và canxi – hai thành phần không thể thiếu cho sự tái tạo xương.
Xem thêm: Những thực phẩm nên ăn khi gãy xương
Những loại trái cây không nên ăn hoặc nên hạn chế
Bên cạnh các loại trái cây “vàng” cho quá trình hồi phục, vẫn có một số loại cần chú ý hạn chế, đặc biệt với người có bệnh nền:
Trái cây quá chua
Gồm: me, cóc, xoài xanh, chanh, sấu…
Lý do hạn chế/không nên ăn:
- Hàm lượng acid hữu cơ cao có thể gây khó chịu dạ dày, ảnh hưởng tiêu hóa, làm giảm hấp thu canxi và khoáng chất khác.
- Ăn nhiều trái cây chua còn làm tăng nguy cơ loãng xương nếu kéo dài.
Trái cây nhiều đường
Gồm: sầu riêng, nhãn, vải, mít, nho, chuối chín quá…
Lý do hạn chế/không nên ăn:
- Ăn quá nhiều các loại này dễ làm tăng đường huyết, tích tụ mỡ trong khi cơ thể ít vận động, không tốt cho người thừa cân, béo phì, tiểu đường.
- Đường dư thừa cũng làm tăng viêm trong cơ thể, không có lợi cho tiến trình hồi phục xương.
Trái cây sấy khô nhiều đường, chứa chất bảo quản
Các loại này thường thêm đường, chất bảo quản, màu nhân tạo – đều là yếu tố không tốt cho quá trình hồi phục, có thể gây rối loạn chuyển hóa, ảnh hưởng sức khỏe lâu dài.
Lưu ý: Những loại trái cây này không cần kiêng tuyệt đối, nhưng nên ăn vừa phải, chia nhỏ lượng mỗi lần, đặc biệt nếu bạn có tiền sử bệnh lý chuyển hóa, tiểu đường, bệnh thận.
Gợi ý cách sử dụng trái cây cho người bị gãy xương
Để đạt hiệu quả dinh dưỡng tối ưu, bạn nên đa dạng hóa các loại trái cây trong thực đơn hàng ngày và sử dụng đúng cách:
- Ăn tươi là tốt nhất: Trái cây tươi giữ được trọn vẹn vitamin và khoáng chất, hạn chế mất chất so với trái cây sấy, ép công nghiệp.
- Kết hợp hợp lý: Có thể làm sinh tố, nước ép hoặc trộn salad cùng sữa chua, yến mạch, ngũ cốc để tăng hương vị và giá trị dinh dưỡng.
- Chia nhỏ bữa: Không nên ăn quá nhiều trái cây cùng lúc, hãy chia thành các bữa phụ giúp cơ thể hấp thu tốt hơn.
- Chọn trái cây theo mùa: Ưu tiên các loại quả theo mùa để hạn chế hóa chất bảo quản, tươi ngon, giàu dưỡng chất hơn.
Lưu ý khi bổ sung trái cây trong khẩu phần của người bị gãy xương
- Không lạm dụng trái cây nhiều đường kể cả nước ép công nghiệp đóng chai.
- Đa dạng hóa nguồn trái cây, tránh chỉ ăn một vài loại cố định.
- Luôn kết hợp trái cây với các nhóm thực phẩm khác như thịt, cá, sữa, trứng… để đảm bảo cung cấp đủ protein, canxi, vitamin D – những dưỡng chất trực tiếp giúp xương liền tốt.
- Tư vấn chuyên gia dinh dưỡng nếu người bệnh có kèm bệnh lý nền như tiểu đường, thận, tim mạch hoặc dị ứng thực phẩm.
- Giữ vệ sinh an toàn thực phẩm: Rửa sạch trái cây trước khi ăn, chọn nguồn gốc rõ ràng để tránh nhiễm khuẩn hoặc tồn dư hóa chất.
Kết luận
Trái cây là phần không thể thiếu trong chế độ dinh dưỡng dành cho người bị gãy xương, giúp cung cấp nhiều vitamin, khoáng chất, chất xơ và chất chống oxy hóa cần thiết cho quá trình tái tạo và phục hồi xương. Tuy nhiên, hãy lưu ý lựa chọn đa dạng, ưu tiên các loại quả tươi giàu vitamin C, kali, magie, vitamin K và hạn chế các loại trái cây nhiều đường, quá chua hoặc chứa nhiều chất bảo quản. Một chế độ ăn khoa học, kết hợp với nghỉ ngơi hợp lý và tuân thủ điều trị sẽ giúp người bệnh mau chóng phục hồi sức khỏe, lấy lại khả năng vận động như ban đầu.
Nếu còn băn khoăn về chế độ ăn, thực đơn cụ thể hoặc cần được tư vấn chi tiết hơn, hãy liên hệ với các chuyên gia dinh dưỡng hoặc bác sĩ chuyên khoa xương khớp để được hỗ trợ tốt nhất!
