Tràn dịch khớp gối là tình trạng không còn xa lạ, đặc biệt ở người lớn tuổi, người chơi thể thao hoặc người lao động nặng nhọc. Nhiều người chủ quan nghĩ rằng khớp gối sưng đau chỉ là biểu hiện thoáng qua, vài ngày sẽ tự khỏi mà không cần điều trị. Thực tế, đây có thể là dấu hiệu cảnh báo khớp gối đang bị tổn thương nghiêm trọng. Nếu không phát hiện và xử lý kịp thời, tràn dịch khớp gối có thể dẫn đến nhiều hậu quả khó lường.
Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ: Tràn dịch khớp gối có nguy hiểm không? Bệnh có thể tự khỏi được không? Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Tràn dịch khớp gối có nguy hiểm không?
Cơ chế gây nguy hiểm
Tràn dịch khớp gối là hiện tượng dịch trong khớp tăng lên bất thường do phản ứng với tổn thương hoặc viêm nhiễm. Khi dịch khớp tăng, áp lực trong khoang khớp cũng tăng theo, chèn ép lên các cấu trúc quanh gối như sụn khớp, dây chằng, mạch máu và thần kinh. Nếu quá trình này kéo dài mà không can thiệp, sụn khớp có thể bị bào mòn, dẫn tới thoái hóa hoặc thậm chí dính khớp, teo cơ đùi và giảm khả năng vận động lâu dài.
Mức độ nguy hiểm tùy theo nguyên nhân
Không phải tất cả trường hợp tràn dịch khớp gối đều nguy hiểm như nhau. Nếu tràn dịch do chấn thương nhẹ hoặc vận động quá sức, mức độ nguy hiểm thường thấp, khả năng phục hồi cao. Tuy nhiên, với những trường hợp tràn dịch xuất phát từ bệnh lý nghiêm trọng như viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp, nhiễm khuẩn khớp hoặc tổn thương cấu trúc khớp (rách sụn chêm, đứt dây chằng), mức độ nguy hiểm tăng lên rất nhiều. Lúc này, không chỉ khớp gối mà cả hệ thống xương khớp, thậm chí sức khỏe toàn thân đều bị đe dọa.
Các biến chứng thường gặp nếu không điều trị đúng cách
- Viêm khớp mạn tính, thoái hóa khớp gối sớm: Sụn khớp bị bào mòn, mất dần lớp bảo vệ khiến khớp đau mạn tính, hạn chế vận động.
- Teo cơ đùi, cứng khớp: Khi khớp gối đau và sưng kéo dài, người bệnh thường lười vận động, khiến cơ quanh khớp dần bị teo nhỏ, khớp mất linh hoạt, có thể dẫn tới dính khớp.
- Nhiễm khuẩn khớp: Đây là biến chứng nguy hiểm nhất, đặc biệt khi tràn dịch do viêm nhiễm. Vi khuẩn có thể xâm nhập phá hủy sụn và xương dưới sụn trong thời gian ngắn, làm khớp gối bị tổn thương vĩnh viễn. Trong một số trường hợp, nhiễm khuẩn lan vào máu (nhiễm trùng huyết) có thể đe dọa tính mạng.
- Mất khả năng vận động: Nếu không can thiệp kịp thời, nhiều bệnh nhân phải đối diện nguy cơ khớp gối bị phá hủy hoàn toàn, dẫn đến tàn phế, phải thay khớp nhân tạo.
Ảnh hưởng đến sinh hoạt và tâm lý
Không chỉ gây đau đớn về thể chất, tràn dịch khớp gối kéo dài còn ảnh hưởng tiêu cực tới tâm lý, chất lượng sống. Người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, lo lắng, mất ngủ vì cơn đau dai dẳng. Việc di chuyển, làm việc, chăm sóc gia đình bị ảnh hưởng nghiêm trọng, thậm chí một số trường hợp phải nghỉ việc dài ngày hoặc phụ thuộc vào người thân.
Tràn dịch khớp gối có thể nguy hiểm đến tính mạng không?
Thông thường, bệnh không đe dọa trực tiếp tính mạng. Tuy nhiên, trường hợp nhiễm khuẩn khớp không được điều trị kịp thời, vi khuẩn có thể xâm nhập vào máu, gây nhiễm trùng huyết, đe dọa tính mạng người bệnh. Vì vậy, việc chủ động phát hiện và điều trị là vô cùng quan trọng.
Tràn dịch khớp gối có tự khỏi không?
Trường hợp có thể tự khỏi
Có một số trường hợp tràn dịch khớp gối có thể tự khỏi nếu nguyên nhân là chấn thương nhỏ, va đập nhẹ, hoặc vận động quá sức. Khi đó, dịch khớp tăng tạm thời nhằm bảo vệ, làm lành tổn thương. Nếu người bệnh nhận biết sớm, dành thời gian nghỉ ngơi, chườm lạnh, kê cao chân, tránh vận động mạnh thì lượng dịch này có thể tự hấp thu trở lại trong khoảng 5–7 ngày. Lúc này, các triệu chứng sưng, đau sẽ dần biến mất mà không để lại di chứng.
Trường hợp không thể tự khỏi
Tuy nhiên, đa số các trường hợp tràn dịch khớp gối không thể tự khỏi hoàn toàn mà cần sự can thiệp y tế. Đặc biệt là khi:
- Nguyên nhân do viêm khớp, thoái hóa khớp, nhiễm khuẩn, tổn thương sụn chêm, đứt dây chằng.
- Cơ thể liên tục tiết dịch phản ứng với tình trạng viêm hoặc tổn thương, khiến khớp gối luôn sưng, đau, tái phát nhiều lần.
- Người bệnh chủ quan, tự ý sử dụng thuốc hoặc các biện pháp dân gian không đúng cách, có thể làm tổn thương khớp nặng hơn.
Nếu không điều trị kịp thời, dịch khớp sẽ tiếp tục tích tụ, áp lực trong khớp tăng lên, gây biến dạng khớp, teo cơ, thậm chí mất khả năng đi lại.
Vì sao nhiều người lầm tưởng tràn dịch khớp gối sẽ tự khỏi?
Nhiều người nghĩ rằng chỉ cần nghỉ ngơi, triệu chứng sẽ giảm đi, tuy nhiên điều này chỉ đúng với tràn dịch do vận động quá sức, hoặc chấn thương rất nhẹ. Trên thực tế, khi dịch khớp vẫn còn trong khoang khớp, chỉ cần vận động mạnh trở lại hoặc thay đổi thời tiết, khớp sẽ sưng đau tái phát ngay lập tức. Bệnh không thực sự khỏi, mà chỉ tạm “dịu đi” trong một thời gian ngắn.
Hậu quả nếu chủ quan không điều trị
- Khớp gối biến dạng, vận động khó khăn, teo cơ, mất chức năng vận động.
- Bệnh tiến triển thành viêm khớp mạn tính, phải điều trị dài ngày, tốn kém.
- Một số trường hợp nặng phải phẫu thuật thay khớp nhân tạo, ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe và tài chính.
Làm sao phân biệt tràn dịch khớp gối nhẹ và nặng?
- Tràn dịch nhẹ: Dấu hiệu sưng, đau nhẹ, chỉ hơi khó chịu khi cử động, khớp vẫn vận động được bình thường. Nếu nghỉ ngơi, triệu chứng sẽ giảm dần.
- Tràn dịch nặng: Sưng rõ rệt, đau tăng khi vận động, khớp nóng đỏ, có cảm giác cứng hoặc lỏng gối, khó gập duỗi. Đặc biệt, nếu có sốt hoặc đau dữ dội cần đi khám ngay.
- Dấu hiệu nguy hiểm: Sốt cao, đau nhói liên tục, khớp phát ra tiếng lạo xạo, cảm giác mất vững khi đứng lên ngồi xuống.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Không nên chủ quan khi có các biểu hiện dưới đây:
- Sưng đau khớp gối kéo dài trên 3–5 ngày không giảm dù đã nghỉ ngơi, chườm lạnh.
- Đau tăng lên khi vận động, đi lại hoặc có dấu hiệu nóng, đỏ, sưng tấy vùng khớp gối.
- Xuất hiện sốt, cảm giác lỏng khớp, khớp phát ra tiếng lạo xạo khi di chuyển.
- Đã từng bị chấn thương hoặc có tiền sử bệnh lý xương khớp.
Việc khám sớm tại cơ sở chuyên khoa giúp xác định đúng nguyên nhân, loại bỏ dịch dư thừa, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm và giúp khớp hồi phục tốt nhất.
Các phương pháp điều trị giúp khỏi nhanh và tránh biến chứng
Tùy theo mức độ và nguyên nhân, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp sau:
- Chọc hút dịch khớp: Loại bỏ dịch dư, giảm áp lực và đau nhanh chóng, giúp xác định nguyên nhân (xét nghiệm dịch khớp).
- Dùng thuốc: Thuốc kháng viêm, giảm đau, thuốc điều trị nguyên nhân như gout, thoái hóa, viêm nhiễm.
- Vật lý trị liệu: Kết hợp các bài tập, thiết bị hỗ trợ, giúp khớp phục hồi linh hoạt và ngăn ngừa tái phát.
- Điều trị chuyên sâu: Nếu nguyên nhân là viêm khớp dạng thấp, thoái hóa hoặc tổn thương dây chằng, bác sĩ sẽ xây dựng phác đồ phù hợp, kết hợp theo dõi định kỳ.
Cách phòng tránh tái phát sau điều trị
- Duy trì cân nặng hợp lý để giảm tải cho khớp gối.
- Tránh ngồi xổm, leo cầu thang hoặc đứng lâu một chỗ.
- Tập luyện thể dục nhẹ nhàng, tăng cường cơ quanh gối (bài tập vật lý trị liệu, yoga, đi bộ nhẹ).
- Bổ sung dinh dưỡng đủ canxi, vitamin D, omega-3 để nuôi dưỡng hệ xương khớp.
- Hạn chế các yếu tố nguy cơ như hút thuốc, uống rượu bia quá nhiều.
Kết luận
Tràn dịch khớp gối không phải là bệnh quá nguy hiểm nếu được điều trị đúng cách và kịp thời. Tuy nhiên, nếu chủ quan hoặc tự điều trị tại nhà, người bệnh có thể phải đối mặt với nhiều biến chứng nặng nề, thậm chí mất khả năng vận động vĩnh viễn. Bệnh hiếm khi tự khỏi hoàn toàn, đặc biệt khi liên quan đến bệnh lý nền như viêm khớp, thoái hóa hoặc tổn thương cấu trúc khớp.
