Chụp MRI có phát hiện ung thư không? Bác sĩ giải đáp

Ngày nay, ung thư là căn bệnh gây nhiều lo lắng cho mọi người vì tiến triển âm thầm và nguy hiểm. Việc phát hiện sớm giúp nâng cao hiệu quả điều trị, kéo dài thời gian sống và cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Trong số các phương pháp chẩn đoán hình ảnh hiện đại, chụp MRI được đánh giá cao nhờ khả năng cung cấp hình ảnh chi tiết về mô mềm. Vậy chụp MRI có phát hiện ung thư không? Mời bạn cùng Phòng khám Cao Khang tìm hiểu chi tiết trong bài viết dưới đây.

Tổng quan về chụp MRI trong chẩn đoán ung thư

MRI (Magnetic Resonance Imaging) hay còn gọi là chụp cộng hưởng từ, là kỹ thuật sử dụng từ trường mạnh và sóng radio để tái tạo hình ảnh chi tiết bên trong cơ thể, đặc biệt là mô mềm, các cơ quan nội tạng, hệ thần kinh trung ương,… Không giống như X-quang hay CT, MRI không sử dụng tia phóng xạ nên an toàn hơn cho sức khỏe.

Với những đặc điểm này, MRI được ứng dụng rộng rãi trong tầm soát, phát hiện và theo dõi điều trị ung thư, đặc biệt các loại ung thư có liên quan đến mô mềm hoặc hệ thần kinh trung ương.

Chụp MRI có phát hiện ung thư không?

MRI là một trong những phương pháp chẩn đoán hình ảnh cho phép quan sát hình ảnh rõ nét của khối u và các tổn thương trong cơ thể. Nhờ độ phân giải cao, MRI có thể:

• Phát hiện các khối u nhỏ: Đặc biệt ở não, gan, tuyến tụy hoặc các cơ quan vùng chậu – nơi mô mềm phức tạp.
• Đánh giá vị trí, kích thước, hình dạng và ranh giới của khối u: Giúp bác sĩ nhận biết u nằm ở đâu, kích thước bao nhiêu, có xâm lấn các mô lân cận không.
• Phát hiện mức độ lan rộng (di căn): MRI có khả năng khảo sát sự xâm lấn của khối u vào mô mềm, thần kinh hoặc mạch máu, từ đó đánh giá giai đoạn bệnh.
• Hỗ trợ lập kế hoạch điều trị: Dựa trên hình ảnh MRI, bác sĩ có thể xác định phương pháp phẫu thuật, xạ trị hay hóa trị phù hợp cho từng trường hợp.

Tuy nhiên, MRI không thể khẳng định 100% khối u là lành tính hay ác tính nếu không có thêm các xét nghiệm hỗ trợ khác.

Các loại ung thư thường được chỉ định chụp MRI

Tùy vị trí và đặc điểm khối u, bác sĩ sẽ chỉ định chụp MRI trong các trường hợp sau:

Ung thư não và tủy sống

• MRI là tiêu chuẩn vàng giúp phát hiện, định vị và đánh giá chi tiết các khối u não, u màng não, u tủy sống,… cũng như sự xâm lấn sang mô lành.
• Hình ảnh MRI giúp phân biệt u nguyên phát với di căn, đồng thời hỗ trợ lập kế hoạch phẫu thuật an toàn.

Ung thư gan, tụy, đường mật

• Nhờ độ phân giải mô mềm vượt trội, MRI giúp phát hiện các khối u gan, u tụy, u đường mật ở giai đoạn sớm.
• MRI với chất tương phản (MRI động mạch) giúp đánh giá mức độ xâm lấn mạch máu quanh u.

Ung thư xương và phần mềm

• MRI giúp xác định ranh giới giữa u và mô lành, đánh giá mức độ xâm lấn, đặc biệt với u phần mềm, u xương (như sarcoma).
• Đây là công cụ hỗ trợ đắc lực cho bác sĩ chấn đoán hình ảnh, bác sĩ phẫu thuật khi lên kế hoạch cắt bỏ khối u.

Một số loại ung thư khác

• Ung thư vú (đặc biệt với phụ nữ có mô vú dày, khó phát hiện trên siêu âm/mammography).
• Ung thư tuyến tiền liệt, ung thư vùng chậu nhỏ, các khối u ổ bụng sâu.

Ưu điểm của MRI trong chẩn đoán ung thư

So với nhiều phương pháp khác, MRI mang lại nhiều ưu điểm nổi bật khi khảo sát và phát hiện ung thư:

• Không xâm lấn và không dùng tia X: MRI sử dụng từ trường và sóng radio nên an toàn, không ảnh hưởng đến DNA hay tăng nguy cơ ung thư thứ phát như chụp X-quang, CT.
• Hiển thị hình ảnh mô mềm rõ nét: Đặc biệt hữu ích khi khảo sát các vùng như não, tủy sống, gan, tụy, xương và phần mềm.
• Giúp phân biệt u lành và u ác: Qua tín hiệu trên hình ảnh MRI (tăng giảm tín hiệu, bắt chất tương phản), bác sĩ có thể định hướng bản chất của khối u.
• Hỗ trợ đánh giá đáp ứng điều trị: MRI giúp theo dõi sự thay đổi kích thước, hình thái khối u sau khi hóa trị, xạ trị hoặc phẫu thuật.
• Có thể khảo sát toàn thân: MRI toàn thân (Whole-body MRI) giúp phát hiện di căn sớm, đặc biệt ở bệnh nhân ung thư di căn xương.

Hạn chế của MRI trong phát hiện ung thư

Dù có nhiều ưu điểm, MRI vẫn tồn tại những hạn chế nhất định khi phát hiện ung thư:

• Không thay thế được sinh thiết: MRI chỉ cung cấp hình ảnh, còn để chẩn đoán xác định bản chất khối u (lành/ác, loại tế bào ung thư) cần phải sinh thiết và làm giải phẫu bệnh.
• Khó phát hiện một số loại ung thư nhỏ hoặc giai đoạn sớm: Đặc biệt là các khối u có kích thước rất nhỏ, hoặc u ở những vị trí di chuyển (như phổi, ruột…).
• Chi phí cao, thời gian chụp lâu: MRI thường tốn nhiều thời gian hơn chụp CT và giá thành cũng cao hơn.
• Một số bệnh nhân không thể chụp MRI: Người có cấy ghép kim loại, máy tạo nhịp tim, dị vật kim loại trong cơ thể… sẽ bị chống chỉ định hoặc cần cân nhắc kỹ trước khi thực hiện.

Xem thêm: So sánh chụp MRI và chụp CT

Khi nào nên chụp MRI để phát hiện ung thư?

Bác sĩ sẽ chỉ định chụp MRI trong các trường hợp sau:

• Có triệu chứng nghi ngờ ung thư: Đau đầu kéo dài, rối loạn vận động, vàng da, đau xương khớp không rõ nguyên nhân,…
• Cần đánh giá chi tiết tổn thương mô mềm: Đặc biệt khi các phương pháp khác (siêu âm, X-quang, CT) không cho kết quả rõ ràng.
• Theo dõi đáp ứng điều trị hoặc kiểm tra di căn: Sau phẫu thuật, hóa trị hoặc xạ trị, MRI giúp kiểm tra hiệu quả, phát hiện sớm các ổ di căn mới.
• Tầm soát ung thư ở người có nguy cơ cao: Gia đình có người mắc ung thư, người mang đột biến gen di truyền (BRCA, v.v.).

Lưu ý, không phải trường hợp nào cũng cần thiết phải chụp MRI. Việc lựa chọn phương pháp phù hợp cần dựa vào tư vấn chuyên môn của bác sĩ.

Kết luận

MRI là một trong những công cụ quan trọng và hiện đại nhất trong chẩn đoán hình ảnh y học hiện nay, giúp phát hiện sớm, đánh giá mức độ, theo dõi đáp ứng điều trị và tiên lượng ung thư. Tuy nhiên, MRI không thể thay thế hoàn toàn các phương pháp chẩn đoán khác như sinh thiết, xét nghiệm máu, chẩn đoán mô học… Để chẩn đoán chính xác ung thư, cần phối hợp nhiều phương pháp dưới sự tư vấn của bác sĩ chuyên khoa.

Nếu bạn hoặc người thân có dấu hiệu nghi ngờ ung thư hoặc muốn tầm soát ung thư sớm, hãy liên hệ ngay với Phòng khám Xương khớp Cao Khang để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.

Câu hỏi thường gặp (FAQ)