Thoát vị đĩa đệm là một trong những bệnh lý cột sống phổ biến, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống của người bệnh. Nỗi lo lớn nhất của nhiều bệnh nhân khi được chẩn đoán là: Thoát vị đĩa đệm có chữa được không? Bệnh có thể phục hồi hoàn toàn không? Bài viết sau đây từ đội ngũ chuyên gia của Phòng khám xương khớp Cao Khang sẽ giúp bạn hiểu rõ bản chất của bệnh và định hướng điều trị hiệu quả.
Thoát vị đĩa đệm là gì?
Thoát vị đĩa đệm là tình trạng phần nhân nhầy bên trong đĩa đệm bị đẩy ra ngoài do lớp bao xơ bị rách hoặc nứt. Khi nhân nhầy chèn ép lên dây thần kinh hoặc tủy sống, người bệnh sẽ cảm thấy đau, tê bì, thậm chí yếu liệt vận động.
Vị trí thoát vị thường gặp nhất là ở cột sống thắt lưng và cột sống cổ, do đây là hai khu vực chịu lực lớn và linh hoạt nhất trong hoạt động hàng ngày.
Nguyên nhân gây bệnh bao gồm:
Quá trình lão hóa tự nhiên.
Chấn thương vùng cột sống.
Ngồi, đứng sai tư thế kéo dài.
Béo phì hoặc lao động nặng.
Nghề nghiệp phải ngồi nhiều hoặc mang vác thường xuyên.
Thoát vị đĩa đệm có chữa được không?
Câu trả lời là: Có thể chữa được.
Tuy nhiên, để hiểu đúng, người bệnh cần biết rằng việc “chữa khỏi” không có nghĩa là đưa đĩa đệm và cột sống trở về trạng thái ban đầu như chưa từng tổn thương. Thay vào đó, mục tiêu của điều trị thoát vị đĩa đệm là:
Giảm đau và kiểm soát triệu chứng khó chịu.
Ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như teo cơ, bại liệt, rối loạn tiểu tiện.
Giúp người bệnh vận động linh hoạt hơn và sống khỏe mạnh, ít bị ảnh hưởng bởi cơn đau.
Hiệu quả điều trị phụ thuộc vào nhiều yếu tố
Nếu bệnh được phát hiện sớm, khi mức độ tổn thương còn nhẹ và chưa ảnh hưởng nhiều đến dây thần kinh, việc điều trị thường đơn giản hơn và tỷ lệ phục hồi có thể đạt đến 90–95%. Lúc này, người bệnh chỉ cần điều trị nội khoa kết hợp với vật lý trị liệu, thay đổi lối sống là có thể kiểm soát tốt bệnh mà không cần phẫu thuật.
Ngược lại, nếu bệnh kéo dài, không được điều trị đúng cách hoặc chủ quan bỏ qua triệu chứng, thoát vị có thể tiến triển nặng hơn. Khi đó, việc điều trị trở nên phức tạp hơn, thậm chí cần can thiệp ngoại khoa (phẫu thuật) để tránh ảnh hưởng nghiêm trọng đến khả năng vận động hoặc hệ thần kinh.
Bệnh thoát vị đĩa đệm có tự khỏi không?
Theo các chuyên gia y tế, thoát vị đĩa đệm không thể tự khỏi hoàn toàn nếu không điều trị đúng cách. Một khi bao xơ bị tổn thương và nhân nhầy thoát ra ngoài, quá trình hồi phục tự nhiên là rất hạn chế.
Tuy nhiên, trong một số trường hợp nhẹ, triệu chứng có thể cải thiện tạm thời nhờ:
Hệ miễn dịch loại bỏ phần nhân nhầy thoát vị và giảm viêm.
Sự mất nước của đĩa đệm khiến khối thoát vị teo nhỏ lại, giảm chèn ép.
Cơ chế cơ học nhờ tập luyện giúp đĩa đệm dần trở lại vị trí.
Dù vậy, đây không phải là “tự khỏi” mà là cơ chế tự điều chỉnh tạm thời. Nếu không can thiệp phù hợp, bệnh có thể diễn tiến xấu hơn theo thời gian.
Triệu chứng và các giai đoạn của thoát vị đĩa đệm
Thoát vị đĩa đệm tiến triển qua nhiều giai đoạn:
Giai đoạn 1: Không rõ triệu chứng, có thể chỉ là mỏi lưng nhẹ.
Giai đoạn 2: Đĩa đệm biến dạng, đau lưng âm ỉ, thỉnh thoảng tê chân tay.
Giai đoạn 3: Đau kéo dài, lan xuống chi, tê bì, vận động khó khăn.
Giai đoạn 4: Đau dữ dội, ảnh hưởng giấc ngủ và tinh thần. Có thể xuất hiện yếu cơ, rối loạn đại tiểu tiện.
Các phương pháp điều trị thoát vị đĩa đệm
1. Điều trị bảo tồn (không dùng thuốc)
Vật lý trị liệu: nắn chỉnh, kéo giãn cột sống, châm cứu, điện trị liệu…
Áp dụng trong 4–6 tuần đầu với các trường hợp đau cấp tính.
2. Điều trị nội khoa (dùng thuốc)
Thuốc giảm đau (Paracetamol, Ibuprofen, Naproxen).
Thuốc giãn cơ (Eperisone, Tolperisone).
Opioid ngắn hạn trong cơn đau nặng (theo toa bác sĩ).
3. Can thiệp thần kinh
Tiêm ngoài màng cứng corticosteroid giúp giảm viêm và đau, sử dụng trong các trường hợp không đáp ứng thuốc thông thường.
4. Phẫu thuật (ngoại khoa)
Chỉ định khi có yếu cơ, rối loạn tiểu tiện hoặc không cải thiện sau 4–6 tuần điều trị bảo tồn.
Tỷ lệ thành công cao (>90%), nhưng cần theo dõi nguy cơ tái phát.
Các phương pháp hỗ trợ điều trị
Ngoài tuân thủ phác đồ điều trị, người bệnh nên:
Tập luyện nhẹ: đi bộ, yoga, bơi lội.
Uống đủ nước: giúp đĩa đệm duy trì độ đàn hồi.
Ngủ đủ giấc, tư thế đúng (nằm nghiêng hoặc ngửa).
Ăn uống lành mạnh: tăng cường rau xanh, protein, canxi, omega-3.
Tránh thuốc lá, rượu bia, chất kích thích.
Khi nào cần khám bác sĩ ngay?
Bạn nên đến ngay cơ sở y tế nếu gặp các triệu chứng sau:
Đau lưng kéo dài, lan xuống chân/tay.
Tê bì, yếu cơ, mất thăng bằng.
Mất kiểm soát đại tiểu tiện.
Tình trạng đau nặng dần hoặc không đáp ứng điều trị tại nhà.
Thoát vị đĩa đệm hoàn toàn có thể kiểm soát và cải thiện nếu người bệnh chủ động phát hiện sớm, điều trị đúng cách và kết hợp lối sống khoa học. Phòng khám xương khớp Cao Khang khuyến khích người bệnh không chủ quan với các dấu hiệu đau lưng, tê bì mà hãy đến khám để được tư vấn chuyên sâu và điều trị kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm.
