Gãy xương là một dạng chấn thương phổ biến, có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi do tai nạn, té ngã, chơi thể thao hoặc va đập mạnh. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu gãy xương là rất quan trọng để đưa ra hướng xử lý đúng cách, tránh biến chứng nguy hiểm như di lệch, tổn thương mạch máu – thần kinh hoặc mất chức năng vận động lâu dài.
Trong số các biểu hiện lâm sàng, có 3 triệu chứng gần như chắc chắn cho thấy bạn đã bị gãy xương. Nếu gặp phải một trong những dấu hiệu này, bạn cần nhanh chóng bất động chi bị thương và đến cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán và can thiệp sớm.
3 triệu chứng chắc chắn gãy xương
Biến dạng rõ rệt tại vùng chấn thương
Một trong những dấu hiệu dễ nhận biết nhất của gãy xương là hình dạng bất thường của chi hoặc vùng bị tổn thương. Xương sau khi gãy có thể bị di lệch, khiến cánh tay hoặc chân bị cong, lệch trục hoặc nhô ra bất thường dưới da. Trong một số trường hợp nặng, người bệnh có thể thấy rõ đầu xương gãy lồi lên dưới lớp da – đặc biệt ở gãy xương đòn, cẳng tay, cẳng chân.
Đây là triệu chứng thường xuất hiện ngay sau khi chấn thương, đặc biệt nếu gãy ở các xương dài và nông (xương đòn, cẳng tay, cẳng chân…). Người thân hoặc người xung quanh cũng có thể dễ dàng quan sát thấy dấu hiệu này.
Lưu ý: Biến dạng không phải lúc nào cũng xuất hiện rõ rệt trong các trường hợp gãy xương kín hoặc gãy không di lệch. Tuy nhiên, nếu bạn thấy bất kỳ sự thay đổi hình dạng nào sau chấn thương, cần nghĩ ngay đến nguy cơ gãy xương.
Cử động bất thường của chi bị chấn thương
Thông thường, các khớp chỉ cho phép cử động tại vị trí nhất định. Tuy nhiên, khi bị gãy xương, phần xương bị mất liên kết sẽ khiến chi trở nên “lỏng lẻo”, có thể cử động ở những vị trí không bình thường. Đây gọi là dấu hiệu cử động bất thường, cho thấy xương không còn giữ được cấu trúc ban đầu.
Khi cố gắng di chuyển hoặc chạm nhẹ vào vùng gãy, người bệnh có thể cảm nhận hoặc nghe thấy tiếng lạo xạo, lách cách, do hai đầu xương gãy va vào nhau (dấu hiệu lạo xạo xương – crepitus).
Triệu chứng này không chỉ giúp phân biệt với bong gân hay chấn thương phần mềm, mà còn là dấu hiệu chắc chắn cho thấy có sự mất liên tục trong cấu trúc xương.
Đau chói tại điểm gãy, sưng nề và mất chức năng vận động
Đây là triệu chứng xuất hiện sớm và phổ biến trong hầu hết các trường hợp gãy xương. Người bệnh sẽ cảm thấy đau dữ dội ngay tại vị trí chấn thương, nhất là khi cố gắng cử động, đụng chạm hoặc chịu lực.
Kèm theo đó là hiện tượng sưng nề, bầm tím, do máu tụ quanh vùng tổn thương. Nếu là chi dưới, người bệnh không thể đứng dậy hoặc đi lại; nếu là chi trên, không thể nhấc tay hay cầm nắm vật.
Đây là triệu chứng quan trọng giúp phân biệt gãy xương với bong gân hoặc giãn dây chằng, vì mức độ đau và mất chức năng thường nặng nề hơn nhiều.
Các triệu chứng nghi ngờ gãy xương khác
Bên cạnh 3 triệu chứng chắc chắn gãy xương kể trên còn có thể đi kèm nhiều biểu hiện khác tùy thuộc vào mức độ tổn thương, vị trí gãy và cơ địa người bệnh:
- Tê bì hoặc mất cảm giác: Nếu gãy xương kèm theo tổn thương dây thần kinh vùng lân cận, bệnh nhân có thể cảm thấy tê, ngứa ran hoặc mất cảm giác ở vùng xa (ngón tay, ngón chân…).
- Chảy máu, vết thương hở: Gặp trong trường hợp gãy xương hở – khi đầu xương đâm xuyên qua da. Đây là tình trạng cấp cứu cần xử lý nhanh.
- Co rút cơ vùng tổn thương: Một số trường hợp có phản xạ co cơ mạnh quanh vùng gãy, gây đau và cứng chi.
- Triệu chứng sốc chấn thương: Trong gãy xương lớn như xương đùi, xương chậu – người bệnh có thể bị tụt huyết áp, vã mồ hôi, thở nhanh, chóng mặt.
- Gãy không điển hình: Ở người già (do loãng xương) hoặc trẻ nhỏ, đôi khi cơn đau âm ỉ, không rõ ràng nhưng vẫn có gãy xương – cần chụp X-quang để xác định.
Cần làm gì khi nghi ngờ gãy xương?
Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào nghi ngờ gãy xương, bạn nên:
- Không di chuyển người bệnh nếu vùng tổn thương ở chân, lưng hoặc cổ.
- Bất động tạm thời vùng gãy, dùng nẹp, băng thun hoặc thanh gỗ để cố định tạm.
- Chườm lạnh để giảm sưng, nhưng không chườm trực tiếp lên da trần.
- Đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác (bằng X-quang, CT…) và xử trí đúng cách.
Việc điều trị sai cách hoặc bỏ qua giai đoạn chẩn đoán có thể dẫn đến biến chứng: lệch xương, chậm liền, hoại tử, viêm xương hoặc mất chức năng vận động.
Tổng kết
Gãy xương có thể nhận biết sớm nếu chú ý đến 3 triệu chứng chắc chắn gãy xương dưới đây:
- Biến dạng rõ rệt tại vùng tổn thương
- Cử động bất thường, chi lỏng lẻo
- Đau chói, sưng nề và mất chức năng vận động
Khi gặp các triệu chứng này, đừng chần chừ – hãy sơ cứu đúng cách và đến ngay cơ sở y tế để được kiểm tra và điều trị sớm.
Phòng khám Xương khớp Cao Khang là địa chỉ uy tín trong việc thăm khám, chẩn đoán và điều trị các chấn thương xương khớp, với đội ngũ bác sĩ giàu kinh nghiệm, trang thiết bị hiện đại và quy trình điều trị chuẩn y khoa – giúp bạn an tâm phục hồi và trở lại sinh hoạt bình thường.
