Giãn dây chằng lưng là một trong những nguyên nhân phổ biến gây đau và hạn chế vận động vùng cột sống. Tình trạng này thường bị đánh giá thấp vì dễ nhầm lẫn với đau cơ hoặc thoái hóa, trong khi nếu không được điều trị đúng cách có thể ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống về lâu dài. Vậy giãn dây chằng lưng là gì, nguyên nhân từ đâu và làm sao để phục hồi hiệu quả? Hãy cùng tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Giãn dây chằng lưng là gì?
Dây chằng là các dải mô liên kết có chức năng giữ ổn định các khớp xương, đặc biệt là vùng cột sống – nơi chịu nhiều áp lực từ tư thế và vận động hằng ngày. Khi dây chằng vùng lưng bị kéo giãn quá mức, vượt quá giới hạn sinh lý, sẽ dẫn đến tổn thương, gây đau và giảm khả năng nâng đỡ cột sống. Đây chính là tình trạng giãn dây chằng lưng.
Khác với rách dây chằng hoặc thoát vị đĩa đệm, giãn dây chằng thường không gây tổn thương cấu trúc nghiêm trọng, nhưng nếu chủ quan, không điều trị kịp thời, có thể tiến triển thành mạn tính và tái phát nhiều lần.
Nguyên nhân gây giãn dây chằng lưng
Có nhiều yếu tố dẫn đến tình trạng giãn dây chằng vùng lưng, bao gồm:
- Tư thế sai lệch kéo dài: Ngồi cong lưng, làm việc bàn giấy sai tư thế hoặc cúi khom thường xuyên khiến dây chằng bị căng quá mức.
- Chấn thương trong thể thao: Đặc biệt ở các môn cần vận động mạnh như nâng tạ, đá bóng, tennis.
- Tai nạn lao động hoặc sinh hoạt: Té ngã, va chạm bất ngờ làm dây chằng bị giật căng đột ngột.
- Thoái hóa do tuổi tác: Khi tuổi cao, độ đàn hồi của dây chằng giảm đi, dễ bị tổn thương ngay cả với vận động nhẹ.
- Thừa cân – béo phì: Tăng áp lực lên vùng thắt lưng, khiến dây chằng phải làm việc quá sức trong thời gian dài.
Triệu chứng giãn dây chằng lưng
Người bị giãn dây chằng lưng thường gặp các biểu hiện sau:
- Đau âm ỉ hoặc đau nhói vùng lưng, đặc biệt khi thực hiện các động tác cúi, xoay, vặn người.
- Căng cứng, khó xoay hoặc ngửa lưng, cảm giác hạn chế tầm vận động.
- Cảm giác lỏng lẻo hoặc không vững ở cột sống lưng.
- Đau tăng khi hoạt động thể chất, giảm khi nghỉ ngơi.
- Trong một số trường hợp, cơ cạnh cột sống bị co cứng phản xạ, khiến việc di chuyển càng khó khăn hơn.
Các triệu chứng này có thể xuất hiện từ từ hoặc đột ngột sau một chấn thương rõ ràng.
Cách chẩn đoán
Việc chẩn đoán đúng là bước quan trọng để có hướng điều trị phù hợp. Bác sĩ sẽ:
- Thăm khám lâm sàng: Kiểm tra biên độ vận động, phản xạ thần kinh, đánh giá vùng đau và độ ổn định của cột sống.
- Chẩn đoán hình ảnh:
- Siêu âm cơ xương khớp: Đánh giá tình trạng dây chằng, cơ quanh cột sống.
- Chụp cộng hưởng từ (MRI): Xác định rõ vị trí tổn thương, phân biệt với các bệnh lý khác như thoát vị đĩa đệm hoặc trượt đốt sống.
Phương pháp điều trị giãn dây chằng lưng
Điều trị không phẫu thuật
Hầu hết các trường hợp giãn dây chằng lưng có thể phục hồi tốt nếu được điều trị đúng cách và kịp thời:
- Nghỉ ngơi hợp lý: Tránh vận động mạnh hoặc duy trì tư thế gây đau.
- Chườm lạnh trong 48 giờ đầu để giảm viêm, sau đó chuyển sang chườm ấm giúp giãn cơ.
- Băng nén hoặc đeo đai lưng hỗ trợ để giảm tải lên dây chằng tổn thương.
- Dùng thuốc giảm đau – kháng viêm – giãn cơ: Như paracetamol, ibuprofen, theo chỉ định của bác sĩ.
- Vật lý trị liệu – phục hồi chức năng:
- Các kỹ thuật như điện trị liệu, kéo giãn cột sống, xoa bóp cơ sâu.
- Tập các bài tập tăng cường sức cơ lưng và cơ bụng, cải thiện sự ổn định của cột sống.
Điều trị chuyên sâu
Áp dụng khi tình trạng đau kéo dài hoặc có tổn thương kèm theo:
- Tiêm thuốc kháng viêm tại chỗ (trong trường hợp đau dữ dội không đáp ứng thuốc uống).
- Chương trình phục hồi chuyên biệt với chuyên gia vật lý trị liệu.
- Phẫu thuật hiếm khi cần thiết, trừ khi có tổn thương cấu trúc nặng phối hợp.
Giãn dây chằng lưng bao lâu thì khỏi?
Thời gian phục hồi phụ thuộc vào mức độ tổn thương và khả năng đáp ứng điều trị:
- Trường hợp nhẹ: Có thể hồi phục sau 1–2 tuần.
- Tổn thương trung bình: Cần 3–6 tuần điều trị và tập phục hồi.
- Trường hợp nặng hoặc tái phát: Có thể mất 2–3 tháng để hồi phục hoàn toàn.
Tuân thủ đúng hướng dẫn và chương trình tập luyện sẽ giúp rút ngắn thời gian hồi phục.
Biện pháp phòng ngừa giãn dây chằng lưng
- Duy trì tư thế đúng khi ngồi, đứng, nằm và làm việc.
- Tập luyện thể thao đều đặn, chú trọng nhóm cơ lưng – bụng.
- Tránh mang vác vật nặng sai cách.
- Kiểm soát cân nặng hợp lý.
- Sử dụng đệm và ghế phù hợp, có hỗ trợ thắt lưng nếu phải ngồi lâu.
Khi nào cần đi khám bác sĩ?
Bạn nên đến cơ sở y tế khi:
- Cơn đau không cải thiện sau 5–7 ngày điều trị tại nhà.
- Có dấu hiệu lỏng khớp, mất vững ở vùng lưng.
- Xuất hiện đau lan xuống chân, tê bì hoặc yếu cơ.
- Đau tái phát nhiều lần, ảnh hưởng đến sinh hoạt hoặc giấc ngủ.
Câu hỏi thường gặp (FAQ)
Giãn dây chằng lưng có nguy hiểm không?
Không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng nếu không điều trị đúng cách, tình trạng có thể trở nên mạn tính, gây đau kéo dài, hạn chế vận động và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hàng ngày.
Có nên sử dụng đai lưng khi bị giãn dây chằng không?
Đai lưng có thể được dùng tạm thời để giảm áp lực và giữ ổn định vùng lưng. Tuy nhiên, không nên lạm dụng trong thời gian dài vì có thể khiến cơ lưng yếu đi, làm chậm quá trình phục hồi.
Khi bị giãn dây chằng lưng nên nằm như thế nào?
Tư thế nằm lý tưởng là nằm ngửa, có thể kê một chiếc gối dưới đầu gối hoặc thắt lưng để giảm áp lực lên cột sống. Tránh nằm sấp hoặc nằm nghiêng không có gối hỗ trợ vì có thể khiến tình trạng đau trầm trọng hơn.
Kết luận
Giãn dây chằng lưng là tình trạng không hiếm gặp và hoàn toàn có thể điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm. Đừng chủ quan với những cơn đau âm ỉ vùng lưng – đó có thể là dấu hiệu cảnh báo của sự tổn thương dây chằng. Việc nghỉ ngơi hợp lý, kết hợp với vật lý trị liệu chuyên sâu và thay đổi lối sống là chìa khóa để phục hồi nhanh chóng và phòng ngừa tái phát.
Nếu bạn cần hỗ trợ khám và điều trị chuyên sâu, hãy đến Phòng khám xương khớp Cao Khang – nơi quy tụ đội ngũ bác sĩ chuyên khoa cùng hệ thống vật lý trị liệu hiện đại, giúp bạn phục hồi an toàn và hiệu quả.
