Đau cơ liên sườn là một trong những nguyên nhân phổ biến gây cảm giác khó chịu vùng ngực, sườn và lưng, ảnh hưởng không nhỏ đến khả năng vận động và chất lượng cuộc sống. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và phương pháp điều trị sẽ giúp người bệnh chủ động phòng ngừa và xử trí hiệu quả tình trạng này.
Đau cơ liên sườn là gì?
Cơ liên sườn là nhóm cơ nằm giữa các xương sườn, đảm nhiệm vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ vận động thân mình và quá trình hô hấp. Khi nhóm cơ này bị tổn thương, co kéo quá mức hoặc viêm, người bệnh sẽ xuất hiện tình trạng đau cơ liên sườn. Cơn đau có thể âm ỉ, kéo dài hoặc đột ngột, dữ dội, đặc biệt khi người bệnh vận động mạnh, hít thở sâu hoặc ho.
Tình trạng này thường gặp ở cả người trẻ và người lớn tuổi, nhất là những người vận động nhiều, sai tư thế hoặc có bệnh lý nền về cột sống và cơ xương khớp.
Nguyên nhân gây đau cơ liên sườn
Có rất nhiều yếu tố có thể dẫn đến tình trạng đau cơ liên sườn. Một số nguyên nhân phổ biến gồm:
1. Chấn thương trực tiếp
Tác động mạnh vào vùng ngực – bụng như tai nạn giao thông, va đập khi chơi thể thao, té ngã… có thể làm tổn thương nhóm cơ liên sườn. Nếu không điều trị đúng cách, chấn thương này có thể dẫn đến viêm đau mạn tính.
2. Vận động sai tư thế hoặc quá sức
Việc tập luyện sai kỹ thuật hoặc vận động quá mức có thể khiến nhóm cơ liên sườn bị kéo căng đột ngột, gây đau nhức. Những môn thể thao như tennis, chèo thuyền, golf, hoặc các động tác bụng lặp đi lặp lại như gập bụng, crunch… là những yếu tố dễ gây tổn thương.
3. Tư thế sai trong sinh hoạt hàng ngày
Ngồi sai tư thế khi làm việc, mang vác vật nặng không đúng kỹ thuật, hoặc giữ nguyên một tư thế quá lâu đều có thể dẫn tới đau cơ liên sườn do cơ bị kéo căng liên tục.
4. Bệnh lý nền
- Các bệnh về cột sống như thoái hóa, thoát vị đĩa đệm, lao cột sống, viêm dây chằng…
- Co thắt cơ, viêm cơ, hoặc nhiễm khuẩn mô mềm.
- Các bệnh về gan, thận, dạ dày hoặc tim mạch cũng có thể gây đau lan ra vùng liên sườn.
5. Lối sống không lành mạnh
- Hút thuốc lá, uống rượu bia, thiếu vitamin – khoáng chất, đặc biệt là magie và sắt.
- Căng thẳng, stress kéo dài làm cơ thể suy yếu, dễ đau mỏi cơ.
- Ho hoặc hắt hơi kéo dài do viêm phổi, dị ứng hoặc cúm.
6. Tuổi tác và sai sót trong phẫu thuật
Trẻ em đang phát triển hoặc người cao tuổi có hệ cơ – xương yếu dễ bị đau cơ. Một số trường hợp phẫu thuật ngực hoặc bụng cũng có thể gây tổn thương cơ liên sườn.
Triệu chứng điển hình của đau cơ liên sườn
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, các triệu chứng có thể khác nhau. Tuy nhiên, người bệnh thường gặp:
- Đau nhức tại vùng liên sườn: Đau âm ỉ hoặc từng cơn dữ dội, tăng khi vận động, xoay người, cúi gập hoặc hít thở sâu.
- Căng tức cơ và co thắt nhẹ: Cảm giác cứng cơ vào buổi sáng hoặc sau khi nghỉ ngơi.
- Đau lan tỏa: Có thể lan từ vùng sườn ra lưng, bụng hoặc nách.
- Đau khi cử động hô hấp: Gây khó khăn khi ho, hắt hơi, cười to hoặc thở sâu.
- Sưng nhẹ hoặc bầm tím ở vùng tổn thương nếu có va chạm.
- Suy yếu cơ, mệt mỏi toàn thân nếu kéo dài.
Nếu không được nghỉ ngơi đúng cách, tổn thương cơ có thể trở nặng và dẫn tới rách cơ.
Phân biệt đau cơ liên sườn và đau thần kinh liên sườn
Hai tình trạng này dễ nhầm lẫn do cùng biểu hiện đau vùng sườn. Tuy nhiên:
| Tiêu chí so sánh | Đau cơ liên sườn | Đau thần kinh liên sườn |
|---|---|---|
| Vị trí đau | Tập trung ở vùng cơ sườn, lan ra cơ lưng/bụng | Dọc theo dây thần kinh liên sườn |
| Tính chất đau | Âm ỉ, co kéo, tăng khi co cơ | Nhói, buốt, như điện giật |
| Yếu tố khởi phát | Vận động sai, gắng sức, tư thế xấu | Thoát vị đĩa đệm, nhiễm virus zona |
| Triệu chứng kèm theo | Cứng cơ, co thắt nhẹ | Đau tức ngực, lan ra cột sống, dị cảm |
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Người bệnh nên thăm khám sớm nếu gặp các tình trạng sau:
- Cơn đau kéo dài trên 5 – 7 ngày mà không thuyên giảm.
- Đau tăng dần, lan rộng hoặc kèm theo sốt, mệt mỏi, buồn nôn.
- Cử động khó khăn, mất khả năng vận động vùng thân trên.
- Có tiền sử chấn thương vùng ngực, bụng hoặc nghi ngờ bệnh lý cột sống.
- Các biện pháp chăm sóc tại nhà không đem lại hiệu quả sau 24 – 48 giờ.
Phương pháp điều trị đau cơ liên sườn
1. Chăm sóc tại nhà (không dùng thuốc)
- RIC (Rest – Ice – Compression): Nghỉ ngơi, chườm lạnh trong 48 – 72h đầu, dùng băng ép.
- Chườm ấm sau 72h giúp tăng tuần hoàn máu, giảm căng cơ.
- Tắm nước muối Epsom giúp thư giãn và giảm đau cơ.
- Massage trị liệu để cải thiện lưu thông máu và giãn cơ.
- Sử dụng nẹp lưng nếu cần thiết khi vận động.
- Nghỉ ngơi đầy đủ, tránh stress.
2. Dùng thuốc
- Thuốc giảm đau không kê đơn: Paracetamol, Ibuprofen.
- Thuốc kê đơn: Thuốc giãn cơ, NSAIDs mạnh hơn, thuốc giảm đau thần kinh nếu có chỉ định.
- Bổ sung vitamin và khoáng chất giúp phục hồi mô cơ hiệu quả hơn.
3. Vật lý trị liệu và trị liệu chuyên sâu
- Bài tập kéo giãn, thở bụng, yoga.
- Kích thích điện (TENS), sóng xung kích, tia laser.
- Chiropractic (Trị liệu thần kinh cột sống): Giúp điều chỉnh cột sống, giải phóng áp lực lên cơ và dây thần kinh.
- Thiết bị hiện đại: Máy kéo giãn cột sống, ATM2, Vertetrac…
4. Phẫu thuật (hiếm khi cần thiết)
Chỉ áp dụng trong trường hợp rách cơ nghiêm trọng, không đáp ứng với điều trị bảo tồn.
Cách phòng ngừa đau cơ liên sườn
- Khởi động kỹ trước khi vận động thể chất.
- Duy trì tư thế ngồi, nằm, đứng đúng chuẩn.
- Không mang vác vật nặng sai tư thế.
- Tập luyện đều đặn, không quá sức.
- Bổ sung canxi, vitamin D, magie qua thực phẩm như cá, trứng, sữa.
- Giữ tinh thần thoải mái, hạn chế stress.
- Ngủ đúng giờ, tránh thức khuya.
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ, nhất là với người có bệnh lý cột sống.
Kết luận
Đau cơ liên sườn là tình trạng không hiếm gặp và thường có thể điều trị hiệu quả nếu phát hiện sớm, chăm sóc đúng cách và tuân thủ hướng dẫn chuyên môn. Việc phân biệt đau cơ với các dạng đau khác – như đau thần kinh liên sườn – cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình chẩn đoán và điều trị.
Giải đáp nhanh (FAQ)
1. Đau cơ liên sườn có nguy hiểm không?
Không nguy hiểm đến tính mạng, nhưng ảnh hưởng đến sinh hoạt và có thể chuyển sang mạn tính nếu không điều trị.
2. Đau cơ liên sườn bao lâu thì khỏi?
Thông thường 1–3 tuần nếu chăm sóc đúng cách. Trường hợp nặng có thể kéo dài 4–6 tuần.
3. Có nên tập thể dục khi bị đau cơ liên sườn?
Chỉ nên vận động nhẹ nhàng và đúng cách. Tránh các bài tập gây áp lực lên vùng ngực – bụng.
4. Có thể tự chẩn đoán đau cơ liên sườn tại nhà không?
Không nên. Cần thăm khám để phân biệt với các bệnh lý nguy hiểm như đau thần kinh liên sườn hoặc bệnh nội tạng.
5. Điều trị đau cơ liên sườn ở đâu uy tín?
Phòng khám chuyên khoa cơ xương khớp như Phòng khám Cao Khang là lựa chọn đáng tin cậy để được tư vấn và điều trị hiệu quả, an toàn.
